خطبه اول

اعوذ باللّه السمیع العلیم من الشیطان الرجیم بسم اللّه الرحمن الرحیم الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدَانَا لِهَذَا وَمَا کنَّا لِنَهْتَدِی لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللّه^[1]؛ ثم الصلاة و السلام علی سَیِّدِنَا وَ نَبِیِّنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ عَلی آله الأطیَّبینَ الأطهَرین لاسیُّما بقیة‌اللّه فی الارضین. اعوذ باللّه السمیع العلیم من الشیطان الرجیم بسم اللّه الرحمن الرحیم «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ»^[2] عِبادَالله اُوصیَکُم وَ نَفسیِ بِتَقوَی اللّه وَ مُلازِمَة اَمرِه وَ مُجانِبَة نَهیِه وَ تَجَهَّزوا رَحِمَکم اللّه، فَقَد نُودِیَ فیکُم بِالرَّحیل وَ تَزَوَّدوا فَإِنَّ خَیرَ الزّاد التقوی.

وداع با ماه مبارک رمضان

جمعه وداع با ماه مبارک رمضان است، بد نیست همه ما در این روزهای آخر ماه رمضان که برای خدا و دستورات خدا روزها گرسنگی را تحمل کردیم. اندکی فکر کنیم که آیا به آن هدف مطلوب از ماه مبارک در ما تحقق‌یافته است. آیا روزه، نماز و شب قدر و قرآنی که بر سر گذاشتیم ظاهری بوده یا اینکه به قلب ما نافذ شده است.

همان‌طور که در قرآن بیان‌شده است هدف اصلی در ماه رمضان تقوا و چشیدن طعم فقر و محرومیت محرومان، یاد قیامت و سختی‌های قیامت است. اگر روزه بر ما فرض نشده بود یا اگر به حقیقت و عمق این عبادت توجه نکنیم در دنیا وزندگی روزمره بیشتر غرق می‌شویم و این شهوات نفسانی ما را با خود می‌برد و نمی‌گذارد که تصمیم‌گیرنده باشیم. در ماه مبارک رمضان این زندگی روزمره شهوانی باید به هم خورد و تمتعات شیطانی کنار گذاشته شود.

ضیافت الهی

اگر به عظمت ماه مبارک رمضان توجه داشته باشیم آن‌وقت است که به عمق آنچه حضرت سجاد (ع) در خطبه 45 صحیفه سجادیه در وداع ماه مبارک رمضان فرمودند پی می‌بریم. از شما تقاضا می‌کنم که این خطبه وداع ماه مبارک را در این روزهای آخر مرور کنید و بدانید که مولا امام سجاد (ع) با چه درد و اندوهی به ماه مبارک سلام می‌دهد: «سلام بر تو ای ماه خدا، سلام بر تو ماهی که در او شیطان‌ها اسیر بودند و سلام بر ماهی که پر از برکت و نورانیت بود.» ماه رمضان برای ما یک تکلیف مشقت باری برای ما نیست بلکه سرمایه حیات ماست، سرمایه رستگاری و سعادت جاویدان ماست، خدا به ما لطف کرده است و در میان ماه‌ها ماهی را به این عظمت رسانده و در آن ماه قرآن نازل کرده و شب قدر و فضایل و برکات را در این ماه قرارداده است.

همان‌طور که امام (ره) می‌فرمودند: نفس این‌که ما در این ماه به ضیافت الهی دعوت‌شده‌ایم لطف خاص و تشریف و تکریم خاص الهی است که ما بندگان را شایسته دانسته و ماهی بااین‌همه عظمت و برکات و سلام و خیرات برای ما قرارداده است. اگر این‌گونه به ماه مبارک نگاه کنیم آن‌وقت پایان ماه رمضان مانند امام سجاد (ع) با آن آه و اندوه و حسرت سلام می‌دهیم و از خدا می‌خواهیم که برکات این ماه را شامل حالمان قرار دهد. خدایا به ما روزه‌داران و مشتاقان به این ماه توفیق نیل به ضیافت الهی را عنایت بفرما.

«بِسْمِ اللّه الرحمن الرحیم، وَالْعَصْرِ، ان الْإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ، إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ»[3]

خطبه دوم

اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم، نحمده علی ما کان و نستعینه من امرنا علی ما یکون و نؤمن به و نتوکل علیه و نستغفره و نستهدیه و نعوذ به من شرور انفسنا و سیئات اعمالنا و نصلی و نسلم علی سیدنا و نبینا العبد المؤید و الرسول المسدد المصطفی الأمجد ابی‌القاسم محمد (ص) و علی امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب و علی صدیقة الطاهرة فاطمة الزهراء و علی الحسن و الحسین سیدی شباب اهل الجنة و علی ائمة المسلمین علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و الحسن بن علی و الخلف القائم المنتظر (عج)، حججک علی عبادک و أمنائک فی بلادک، ساسة العباد و ارکان البلاد و ابواب الایمان و امناء الرحمان و سلالة النبیین و صفوة المرسلین و عترة خیرة رب العالمین صلواتک علیهم اجمعین. اعوذ باللّه السمیع العلیم من الشیطان الرجیم بسم اللّه الرحمن الرحیم «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ»[4]عِبادَالله اُوصیَکُم وَ نَفسیِ بِتَقوَی اللّه وَ مُلازِمَة اَمرِه وَ مُجانِبَة نَهیِه وَ تَجَهَّزوا رَحِمَکم اللّه، فَقَد نُودِیَ فیکُم بِالرَّحیل وَ تَزَوَّدوا فَإِنَّ خَیرَ الزّاد التقوی.

انتخابات

ما در این ایام در آستانه برگزاری انتخابات هستیم. یک اصل کلی در نظام جمهوری ما است و آن این است که جمهوریت نظام پشتوانهٔ اجرای اسلام است. گاهی این سؤال مطرح می‌شود که آراء مردم و جمهوریت نظام چه ارتباط و رابطه‌ای با اسلام دارد؟

نظام ما نظامی که با خون شهدا و تلاش مستمر و بی‌وقفه این ملت بزرگ در این دنیا پدید آمد و جمهوری اسلامی نامیده شد و این جمهوری یعنی نظامی که به نحوی و به‌گونه‌ای با آراء مردم شکل می‌گیرد یعنی این نظام به آراء مردم اتکا دارد، مدیریت کشوری با آراء مردم نظام پیدا می‌کند.

اینجا سؤالی که مطرح می‌شود این است که اسلام یعنی چه؟ جمهوریت یعنی چه؟ جمهوریت چه رابطه‌ای با اسلامی‌ات ما دارد؟

در اینجا دیدگاه‌های افراطی و تفریطی وجود دارد؛ تصوراتی که شاید بتوان گفت در هر طرف یک بی‌توجهی به قضیه می‌شود وجود دارد. بعضی گمان می‌کنند اسلام به آراء مردم ندارد یک نظام اسلامی به آراء و انتخاب مردم بی‌اعتناست این تصوری است که ممکن است کسانی این تصور را داشته باشد و این اشتباه است. ممکن است کسانی هم تصور کنند که جمهوریت و آراء مردم اصالت دارد و اسلامی‌ات چیزی نیست یا فکر کند که ما اسلام را در کنار جمهوریت و رأی مردم قراردادیم، اراده خداوند در کنار اراده مردم است این تصورات همه اشتباه است. این اشتباه است که کسی فکر کند که یک نظام اسلامی آنی است که حاکمیت فقط از آن مردم است و اساس حاکمیت مال مردم است و اصل مشروعیت یک نظام از رأی مردم پیدا می‌شود.

اصل مشروعیت برای خداست

اعتقاد ما این است که اسلام در مکتب ما اساس و مشروعیت برای خداست و خداوند از طریق مجازی و از مجرای ولایت امر که در هر زمان در یک قالب و در شکلی مجسم و محقق می‌شود تبیین کرده و حاکمیت را برای خود و از آن طریق باید اعمال شود. اگر ما مانند غربی‌ها فکر کنیم که حکومت و نظام و مدیریت را منهای آنچه خداوند قرارداده در نظر بگیریم این تصور خام و اشتباهی است، حاکمیت «إِنِ الْحُکمُ إِلَّا لِلَّهِ»[5] معنای درست این است که در یک مجموعه مدیریتی حاکمیت حکومت و مشروعیت به خداوند بازمی‌گردد و باید خدا را حاکم قرار داد و اگر مردم بخواهند در مسیری بروند که مجرای حاکمیت و دستور الهی نباشد ازنظر واقعی هیچ ارزش و فایده‌ای ندارد. اصل مشروعیت و لزوم اطاعت از کسی به آراء مردم برمی‌گردد.

ملت ما نظام تازه و جدیدی به شکلی که در دیدگاه اسلام است نه در حقوق بشری که آن‌ها می‌گویند مطرح کرد. ما در اسلام حاکمیت مردم‌داریم اما نه آن حاکمیت مردمی که در برابر رأی خدا و دستورات الهی اصالت داشته باشد، این‌یک طرف قضیه هست و طرف دیگر هم این است که تصور اشتباهی است اگر کسی فکر کند که اسلام و نظام ما اسلامی است و رأی مردم هیچ ارزشی ندارد زیرا تا رأی مردم نباشد اسلام اجرا نمی‌شود.

امیرالمؤمنین (ع) به دلیل این‌که آراء عمومی امت اسلامی همراه او نبود 25 سال در خانه نشست وقتی‌که این آرای عمومی در خانه علی (ع) آمدند و دست‌ها به بیعت دراز شد علی (ع) صحنه خلافت را به دست گرفت. آنچه در نظام ما حقانیت و اصالت دارد اسلام و قوانین اسلام و ولایت امر و ولایت‌فقیه است که از طریق الهی مشخص شد اما اجرای همین نظام و اجرای قوانین اسلام نیاز به رأی و حضور مردم دارد. بدون آراء مردم نه انقلاب پیدا می‌شد و نه رفراندوم 12 فروردین برگزار می‌شد.

به این نکته باید توجه داشته باشیم که حق، خدا و مقررات الهی می‌گوید زمانی درست اجرا می‌شود که مردم درصحنه باشند و بارأی خود و با اشتیاق قلبی این امر را نشان دهد.در شرایط فعلی بیش از هر زمان نظام ما حضور مردم درصحنه دفاع از اسلام و ارکان نظام را می‌خواهد و مردم باید معتقد باشند و درک کنند و رشد سیاسی داشته باشند و تشخیص دهند که ما در چه موقعیت جهانی هستیم و استحکام نظام ما به چه امری وابسته است.

ملت ما با آزمون سختی در طول انقلاب سختی جنگ را، انقلاب را و دفاع از اسلام را تحمل کردند و در صف اول کسانی که شهید دادند، جانباز شدند و تحمل معلولیت‌های دائمی کردند و همه‌کسانی که به اطاعت از امام (ره) و ولایت امر و رهبری اسلام و با پیروی از مقررات الهی درصحنه‌های گوناگون حضور یافتند.

نکته اساسی که همه ما باید به آن توجه داشته باشیم این است که افتخار نظام ما در دنیا این است که قدم‌به‌قدم پیاده شدن اسلام و حکومت ما به آراء مخفی و آزار مردم مرتبط است. انقلاب ما با خون و شهادت به پیروزی رسید ولی درعین‌حال امام (ره) بعد انقلاب فرمودند: باید رفراندوم شود و با همان موازین رأی آزادی که در دنیا مقبولیت دارد نظام شکوهمند اسلامی ما شکل گرفت و روز 12 فروردین مردم به جمهوری اسلامی رأی دادند و اسلام حکومت یافت و نظام اسلامی رسمیت جهانی یافت.

قانون اساسی بر پایه حقانیت الهی

در قانون اساسی ما همه ارکان نظام حقانیت نظام خدایی است اما اجرای این نظام حق و این سیستم مدیریت حق بر دوش مردم و بر آراء مردم تکیه زده است. در تعیین رهبری هم ما مجلس خبرگان داریم که مجلس خبرگان با آرای مردم شکل می‌گیرد و با آرای مردم در چارچوب مقرراتی که اسلام گفته است مردم کسانی را انتخاب می‌کنند که از همه شایسته‌تر برای هدایت جامعه به‌عنوان رهبری انتخاب شود.

در ریاست جمهوری هم باز آراء مستقیم مردم فردی را به‌عنوان مدیر رأس مدیریت اجرایی انتخاب می‌کند. در برنامه‌ریزی کشور هم که مجلس شورای اسلامی است باز خود مردم با رعایت مصالح اسلام و کشور کسی را که بخواهند انتخاب می‌کنند. ما این افتخار راداریم که در دنیا کشور ما در میان کشورهای جهان سوم و در میان کشورهای اسلامی و کشورهای خاورمیانه تنها کشوری است که از رهبری نظام، ریاست جمهوری و مجلس شورا و بعد شوراهای شهرها و محله‌ها در همه سطوح مستقیم آراء مردم حضور دارد و درنتیجه همه قوایی که در کشور است به رأی مردم و تحت فرمان ولایت امر است.

در پایان عرض می‌کنم که انتخابات در این دوره و شرکت در انتخابات یک اصل بسیار مهمی است که نباید فراموش شود و هیچ مکلف زن و مردی در پیشگاه خدا عذر ندارند که در انتخابات شرکت نکند این‌یک تکلیف الهی و واجب است برای این‌که سرنوشت خود ما تعیین می‌شود و هم برای این‌که موقعیت ما امروز در دنیا موقعیت خاص و ویژه‌ای است. مطمئن باشید که الآن در سازمان‌های جاسوسی دنیا، تحلیل گران و خبرگزاری‌های گوناگون دنیا و همه چشم‌هایی که حاکمیت اسلام و عظمت و شکوه اسلام را نمی‌توانند ببینند در انتظار این هستند که یک رأی کم شود و حضور مردم چشمگیر نباشد.

جنگ احزاب

ما در یک جنگ احزاب هستیم امروز سراسر دنیا در انتظار شکست اسلام و حضور کمتر امت اسلامی درصحنه هستند که ما باید این موضوع را موردتوجه قرار دهیم و شرکت درصحنه انتخابات وظیفه الهی و تکلیف الهی عام و تام و کامل مردم است. به سفارش امام (ره) که در وصیت‌نامه خود به مردم داشتند که درصحنه انتخابات باید حضور چشمگیری داشته باشید و همان‌طور تأکیدات مقام معظم رهبری (دامت ظله) را باید موردتوجه قرار دهیم. اصل دیگر که باید محفوظ بماند سلامت و درست برگزار شدن انتخابات است.

انتخابات باید طبق قانون و بر اساس مقررات انجام شود و در حوزه‌های رأی باید قانون حاکم باشد همان‌طور که قانون تعیین کرده است که صندوق‌های رأِی شکل بگیرد مردم هم با مسئولین و باکسانی که انتخابات را برگزار می‌کنند همکاری کنند. مصالح کلی کشور و موقعیت جهانی اقتضا می‌کند که ما به‌صورت درست و وسیع و گسترده در انتخابات شرکت کنیم و انتخاباتمان هم انتخاباتی سالم و بی‌دغدغه و بدون تهمت و افترا باشد.

نسئلک اللهم و ندعوک باسمک العظیم الاعظم الأعزّ الأجلّ الاکرم یا الله ... یا ارحم الرحمین. اللهم ارزقنی توفیق الطاعة و بعدالمعصیة و صدق النیّة و عرفان الحرمة؛ اللهم انصر الاسلام و اهله و اخذل الکفر واهله.

خطبه اول:

اعوذ بالله من السمیع العلیم، من الشیطان الرجیم،‌بسم الله الرحمن الرحیميَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنظُرْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ*وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ أُوْلَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ[1]عبادالله اوصیکم ونفسی بتقوا الله و اطاعتک اوامره و اجتناب معاصی و تزودوا فان خیر زاد التقوا

همه‌ی شما برادران، خواهران گرامی را به یاد خداوند، ذکر و توجه به او، آمادگی برای شهر الله و ماه مبارک رمضان سفارش و دعوت می‌کنم.

ماه مبارک رمضان

قرار بود در مورد نماز صحبت کنیم ولی طبق مناسبت‌ها موضوع را عوض می‌کنم. این هفته‌های آینده نیز مناسبت دارد که در مورد ماه مبارک رمضان،‌روضه و این واجب مهم صحبت کنیم.

در حدود 300 حدیث در مورد ماه مبارک رمضان از کتاب جامع الاحادیث شیعه که به دستور مرحوم آیت الله بروجردی تنظیم شده است؛‌را مرور کردم. بحث ابتدای من درمورد ماه مبارک رمضان است.

ماه مبارک رمضان از دیدگاه روایات

این ماه دارای ویژگی‌های خاصی است؛ بنده در بین آن 300 روایت، ویژگی‌هایی را فهرست‌وار عرض می‌کنم.

ماه مبارک رمضان دارای اوصاف و اسمائی است که قابل توجه است. ائمه در  مورد این ماه مطالبی را فرمودند. این ماه، ماه پربرکتی است. الخصوص در شب‌های قدر .

اسامی که این ماه در روایات آمده است را به صورت خلاصه عرض می‌کنم.

شهر المبارک

ماهی پر از برکت. این یکی از اوصاف رمضان است.

سید الشهور

آقای ماه‌ها است. بزرگترین ماه‌ها است.

شهر الله

ماه خدا است. روزه نیز از عبادات مخصوص خدا است. خدا عمل بسیار پسندیده و شایسته‌ای که از ریا دورتر است و خود او هم جزای آن عمل را می‌دهد؛ این را در ماه خودش قرار داده است. (منظور از عمل همان روزه است)

قرة الشهور

رمضان پیشاپیش ماه‌های دیگر است، درخشندگی خاصی نسبت به ماه های دیگر دارد.

رأس السنة

برای اولیای خدا، ماه رمضان اول سال است. در روایات نیز مکرراً آمده است.

شهر امتی

رمضان، ماه امت پیامبر اکرم (ص) است.

عید مؤمنین

در تعبیر اولیاء الهی، می‌گویند که ماه مبارک رمضان عید اولیای الهی است. و قبل از عید فطر، خود رمضان برای مسلمانان عید است. تمام روزهای ماه، عید است.

ربیع القرآن

رمضان، بهار قرآن است. این چند تعبیر در کنار هم بسیار جالب است. در جایی داریم که اول سال، ماه رمضان است. جای دیگر می‌گوید که عید مسلمانان رمضان است. در اینجا نیز می‌گوید که ربیع القرآن است. عید مؤمن، بهار مؤمنان، ماه رمضان است. رأس السنة است، بهار قرآن، عید اولیاء خدا است.

الشهر المبارک

الشهرعظیم

ماه بزرگی است.

الشهر الصبر

ماه صبر است. در آیه شریفه آمده است که:‌ وَاستَعینُوا بِالصَبرِ و الْصَلاة[2]در روایات آمده است که صبر یعنی روزه. از روزه و نماز باید برای کمال روحی خودمان استفاده کنیم. دلیل این هم آن است که انسان در ماه رمضان باید بر هوس‌های نفسانی خودش مقاومت داشته باشد. از اسارت هوای نفس، خوردن، خوابیدن و طمعمات دیگر رهایی می‌یابیم. در ماه رمضان، انسان برای مقابله با شیطان و برخورد با وسوسه‌هایی که هر لحظه به سراغ او می‌آیند؛ آماده می‌شود. روزه مظهر مقاومت بنده در برابر جنود شیطان است. روزه مظهر مردانگی، ایستادگی و صلابت انسان در برابر کشش‌های شهوانی، نفسانی است که همه‌ی ما اسیر آن‌ها هستیم. در این ماه باید آماده این باشیم که هر جا وظیفه الهی ایجاب کرد از خویش (تمام مطعلقات نفس) بگذرد. ماه رمضان ، ماه مقاومت،‌ایستادگی در مقابل کشش‌های نفسانی است.

شهرالمواسات

ماه همدردی است. ماهی است که انسان‌ها با فقرا ومستمندان احساس همدردی کنند. گرسنگی و تشنگی باید انسان را به یاد فقیران بیندازد.

ربیع الفقراء

بهار مستمندان است. این را به صورت عرفانی نیز می‌توان معنی کرد. آن‌ها که دارای فقر الا الله هستند و احساس نیاز به خدا می‌کنند، رمضان بهار آن ها است. به معنای ظاهری نیز میتوان گفت بهار فقرا است. چون در این ماه،‌رسیدگی به  فقرا ثواب خاصی دارد.

شهر ضیافت الله

در خطبه شعبانیه حضرت پیامبر (ص) آمده است. ماه مهمانی خدا است. در بین تمام مهمانی‌ها، رمضان، مهمانی خاص خدا است. ضیافت خدا، سفره رنگینی نیست که به آن دعوت شده باشیم. ضیافت خدا، گشنگی و تشنگی است تا کمالات روحی در انسان پیدا بشود.

أَوَّلُهُ‏ رَحْمَةٌ وَ أَوْسَطُهُ مَغْفِرَةٌ وَ آخِرُهُ الْإِجَابَة[3] اول این ماه رحمت خدا است؛ وسط آن مغفرت خدا، و آخرش اجابت خدا است.

اگر به تعابیر بالا با دقت نگاه کنیم، باید خودمان را آماده بکنیم که این عظمت و تجلی خدا در این ماه را درک کنیم.

ویژگی‌های رمضان در روایات و قرآن

ماه نزول قرآن

در ا ین ماه، قرآن یکجا به پیامبر نازل شد. در بین 12 ماه،‌تنها ماه رمضان در قرآن کریم آمده است. شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ[4].

خصوصیت مهم ماه رمضان، اشتمال او بر شب قدر است. بعضی‌ها احتمال می‌دهند که شعبان مقدمه‌ی رمضان است، ماه رمضان نیز همه‌ی سیر و سلوکی که انسان باید داشته باشد،‌تهذیب نفسی که داشته باشد برای این است که انسان به شب قدر نائل بشود و نهایتاً به عید فطر برسد. ماه رجب مقدمه‌ای برای شعبان، و شعبان مقدمه‌ای برای رمضان است.

دلیل اسم گذاری شعبان

 در روایتی دلیل نام‌گذاری شعبان این بود که  از ماه شعبان، رمضان منشعب می‌شود. در شعبان باید انسان طوری خودش را آماده کند که ضیافت خدا، ربیع قرآن، عید اولیاء خدا از دل شعبان بجوشد. یعنی با توشه‌ی قوی وارد مهمانی خدا شود.

ماه رمضان، شروع یک سال نو

در روایات آمده است که اگر ماه رمضان شما با موفقیت باشد، تمام سال شما درست است.  اگر بهره‌ی وافی از ماه رمضان بردید؛ سالی موفق در پیش خواهید داشت.

 تُغْلَقُ فِيهِ أَبْوَابُ النَّارِ وَ تُفَتَّحُ‏ فِيهِ‏ أَبْوَابُ‏ الْجِنَان‏[5] ماه رمضان وقتی شروع می شود،‌درهای رحمت خداوند باز می‌شود. درهای غضب خداوند بسته می‌شود. ملائکه ندا می‌دهند که بندگانی که می‌خواهند از رحمت خدا استفاده کنند کجا هستند؟

کسانی که در این ماه مورد بخشش خداوند نشود؛ بعید است که مورد غفران خداوند قرار گیرد.

در روایات داریم که همه‌ی خوبی‌ها چند برابر اجر داده می‌شود. یک شب با نافله وعبادت گذراندن معادل بیداری هفتاد شب در غیر این ماه است. ماه رمضان برای مؤمنان غنیمت است ولی برای منافقی که در قلبش مرض است و اهل عبودیت و اطاعت خداوند نیست باعث غرامت است. زیرا خداوند در ماه رمضان،‌بهترین نعمت‌هایش را بر جلوی ما گذاشته است تا استفاده کنیم. منافقین که از این استفاده نمی‌کنند در نتیجه باعث غرامت برایشان می شود.

دعا در این ماه مورد قبول است.

آخرین جمعه شعبان

زمانی که روایات را مطالعه می‌کنیم؛ متوجه می‌شویم که جمعه آخر شعبان خصوصیت ویژه‌ای دارد. ائمه (علیهم السلام) به این جمعه عنایات خاصی داشتند. آخرین جمعه‌ای که بندگان باید تصمیم جدی برای ورود رمضان بگیرند.

پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصومین (علیهم السلام) خطبات ویژه‌ای در این روز فرموده‌اند. خطبه شعبانیه دارای سند محکمی است، این خطبه از امام رضا از پیامبر نقل شده است. در آن خطبه آمده است: ماهی آمده است که بهترین روزها را دارد و .. از ائمه دیگر نیز در جمعه‌ی آخر شعبان نکات جالبی نقل شده است. از مجموع این‌ها میتوان استفاده کرد که آخرین فرصت برای اولیاء خدا، مؤمنین برای آمادگی روحی تا ضیافت الله بشوند، جمعه‌ی آخر شعبان است.

روایت علی بن موسی الرضا (ع) در مورد جمعه آخر شعبان

ائمه (علیهم السلام) آخرین شهدار به مردم را در جمعه آخر می دادند. بنده نیز تعصی به ائمه می‌کنم. روایتی از امام رضا (ع) عرض می‌کنم.

حَدَّثَنَا تَمِيمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ تَمِيمٍ الْقُرَشِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ عَلِيٍّ الْأَنْصَارِيُّ عَنْ عَبْدِ السَّلَامِ بْنِ صَالِحٍ الْهَرَوِيِّ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِي الْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا ع فِي آخِرِ جُمُعَةٍ مِنْ شَعْبَانَ فَقَالَ لِي يَا أَبَا الصَّلْتِ إِنَ‏ شَعْبَانَ‏ قَدْ مَضَى أَكْثَرُهُ وَ هَذَا آخِرُ جُمُعَةٍ مِنْهُ فَتَدَارَكْ فِيمَا بَقِيَ مِنْهُ تَقْصِيرَكَ فِيمَا مَضَى مِنْهُ وَ عَلَيْكَ بِالْإِقْبَالِ عَلَى مَا يَعْنِيكَ وَ تَرْكِ مَا لَا يَعْنِيكَ وَ أَكْثِرْ مِنَ الدُّعَاءِ وَ الِاسْتِغْفَارِ وَ تِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ تُبْ إِلَى اللَّهِ مِنْ ذُنُوبِكَ لِيُقْبِلَ شَهْرُ اللَّهِ إِلَيْكَ وَ أَنْتَ مُخْلِصٌ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَا تَدَعَنَّ أَمَانَةً فِي عُنُقِكَ إِلَّا أَدَّيْتَهَا وَ لَا فِي قَلْبِكَ حِقْداً عَلَى مُؤْمِنٍ إِلَّا نَزَعْتَهُ وَ لَا ذَنْباً أَنْتَ مُرْتَكِبُهُ إِلَّا قَلَعْتَ عَنْهُ وَ اتَّقِ اللَّهَ وَ تَوَكَّلْ عَلَيْهِ فِي سِرِّ أَمْرِكَ وَ عَلَانِيَتِكَ‏ وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدْراً وَ أَكْثِرْ مِنْ أَنْ تَقُولَ فِيمَا بَقِيَ مِنْ هَذَا الشَّهْرِ اللَّهُمَّ إِنْ لَمْ تَكُنْ قَدْ غَفَرْتَ لَنَا فِي مَا مَضَى مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِيمَا بَقِيَ مِنْهُ فَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يُعْتِقُ فِي هَذَا الشَّهْرِ رِقَاباً مِنَ النَّارِ لِحُرْمَةِ شَهْرِ رَمَضَانَ.^[6]

ترجمه

حضرت امام رضا به اباصلت می‌فرماید:‌ما در اواخر ماه شعبان درجمعه آخر هستیم. اباصلت فرصت‌های زیادی را از ماه شعبان از دست داده‌ایم و باید در این ماه آماده مهمانی خدا شویم. در این چند روز باقی مانده کوتاهی‌های خودت را جبران کن. بر تو باد به آنچه که برای تو مهم است و برای سعادت تو مؤثر است؛ اقبال کنی.  و آنچه که برای تو فایده ندارد، دوری کن. مرگ را در نظر بگیر، آنچه که به درد سعادت تو می‌خورد در نظر داشته باشد و آنچه که مضر است بگذار  کنار. جبران کن گذشته پر از تقصیر را. در این چند روز باقی‌مانده از ماه شعبان بر دعا و استغفار و تلاوت قرآن تأکید کن. توبه کن از گناهان. تا اینکه ماه رمضان بر تو وارد بشود  در حالی که دل تو اخلاص نسبت به خدا دارد. تا این عید اولیاء الهی، شهر پر از برکت به تو رو بکند در حالی که دلت خالص است.  هیچ امانتی بر گردنت نگذار مگر اینکه ادا کنی او را، هیچ کینه‌ای با برادر مؤمنت نداشته باش؛ مگر اینکه آن کینه را از خود دور کنی. و گناهی را مرتکب نباش؛ مگر آنکه خودت را در این روزها از آن جدا کنی. تقوا و توکل بر خدا را درکارهای ظاهر و امور پنهانی خودت پیشه کن.

این دعا را زیاد می‌خواند: اگر در این روزهای شعبان مرا نبخشیدی، در این روزهای آخر مرا ببخش و از آتش جهنم آزادم کن.

پیام جمعه آخر شعبان

پیام آخر شعبان این است که بندگان خدا به گوش باشید و گذشته خود را جبران کنید، تا با قلبی پاک ماه مبارک رمضان به سوی شما بیاید.

با توجه به خطبه شعبانیه و روایات متعددی که ائمه در مورد آخرین جمعه شعبان فرموده‌اند؛ گذشته‌مان را جبران کنیم، تصمیم به عبودیت خدا بگیریم، خطرات و مضراتی را کنار بگذاریم تا با اخلاص، قلب پاک وارد این ماه مبارک بشویم. از خداوند می‌خواهیم که به ما توفیق بدهد که دل و روحی پاک و پر اخلاص وارد ماه مبارک رمضان بشویم.

وَالْعَصْرِ ﴿۱﴾ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ ﴿۲﴾ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ﴿۳﴾[7]

خطبه دوم

بسم الله الرحمن الرحیم، نحمده علی ما کان و نستعینه من امرنا علی ما یکون و نؤمن به و نتوکل علیه، و نستغفره و نستهدی و نعوذ بهی من شرور انفسنا و سیئات اعمالنا و نصلی و نصلم علی سیدنا و نبینا اباالقاسم مصطفی محمد (ص) و علی خلیفته و وصیته مولانا و امامنا امیر المؤمنین علی بن ابیطالب و علی صدیقة الطاهره فاطمه الزهراء ‌و علی الحسن و الحسین سیدی الشباب اهل الجنة ، اللهم صل و سلم و ضد و بارک علی ائمة المسلمین علی بن الحسین، و محمد بن علی و جعفر بن محمد، و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و الحسن بن علی و الخلف القائم المنتظر (عج) شجرة النبوة و موضع الرسالة و مختلف الملائکة و معدن العلم اهل البیت الوحی، السلام علیک یا بنت ولی الله السلام علیک یا اخت ولی الله السلام علیک یا عمة ولی الله، السلام علیک یا بنت موسی بن جعفر و رحمة الله و برکاته. اعوذ بالله سمیع العلیم من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلاَ تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ.[8] عباد الله اوصیکم نفسی و تقوا الله و لزوم امره و اجتناب معصیته و جهزوا عباد الله فقد نوحی بکم برحیم و تزوجوا خیر الله التقوا.[9]

همه شما، را به تقوای خداوند، آمادگی برای ورود در ماه تقوا، ضیافت الله و اطاعت خداوند و عمل به وظایف سفارش و دعوت می‌کنم.

کمک به سیل‌زدگان

قبل از اینکه بحث را شروع کنم، نکته‌ای را عرض می‌کنم؛ حسابی مقام معظم رهبری باز کردند که ستاد نماز جمعه برای سیل‌زدگان که دچار خسارات زیادی  به آن‌ها وارد شده است. در آستانه ماه مبارک رمضان، خداوند برکات خود را بر امت فر بفرستد.

راهپیمایی 22 بهمن

راهپیمایی 22 بهمن،‌از جلوه‌های باشکوه انقلاب اسلامی بود. تحلیل‌گران سیاسی دنیا در مورد  حوادثی که در این انقلاب پدید آمده است؛ مات و مبهوت هستند. همانطور که عرض کردم، اصل پدید آمدن این انقلاب، یک اعجاز الهی در دنیای معاصر بود. حوادث پس از انقلاب نیز الطاف الهی است. در تمام حوادث انقلاب، الطاف الهی احساس می‌شود.

راهپیمایی امسال کشورما، کاملاً کم نظیر بود. مورد اعجاب دشمنان ما بود. یک پدیده‌ی استثنایی انقلاب‌ها است. انقلاب‌ها در مرور زمان سست می‌شود. مشکلات اقتصادی کوچکی؛ دولت‌های بزرگی را تغییر می دهد. انقلاب‌ها دستخوش تغییراتی می‌شوند. اما پدیده‌ی الهی و معنوی انقلاب؛‌باعث شده است که این انقلاب آرمان بزرگتری، متفاوت از انقلاب‌ها و تحولاتی که در نظیر آن در دنیا وارد شده است؛‌تعقیب می‌کند.

راهپیمایی22 بهمن،حادثه استثنایی قرن

ما در زمان جنگ بودیم، راهپیمایی 22 بهمن، یا قدس خوب برگزار میکردیم؛ می‌گفتند این‌ها جنگ را نگاه داشتند برای این که مردم داغ باشند. حضور قاطع مردم در یک کشور 60 میلیونی در سراسر کشور،شهرها، روستاها، همیشه برای دنیا جالب بوده است. این توده‌ی مردم پشت سر ولایت و رهبری ایستاده‌اند. راهپیمایی 22 بهمن حادثه‌ی استثنایی قرن است. در سال‌های اول انقلاب،‌می‌توان گفت که مردم هنوز در صحنه بودند. در سال‌های جنگ، مردم به علت مقابله با دشمنان در صحنه حاضر بودند. در سال‌های بعد از جنگ، دشمن کمتر توقع داشتند و به صورت عادی، مردم نیز نباید حضور داشته باشند. بعد از جنگ،‌توقعات مردم بیشتر است، شور وهیجان نیز کمتر است. علاوه بر این‌ها مشکلات اقتصادی بیشتر شده است. این عوامل باعث می‌شد که حضور مردم  کمرنگ بشود و بعضی‌ها اعتقاد داشتند که حضور مردم دلیلی ندارد.

حضور پرشور مردم در راهپیمایی 22 بهمن 1371

امسال تبلیغات وسیعی برای راهپیمایی نشد. شور و هیجان وجود ندارد، مشکلات عظیم اقتصادی، احساس توقعات بیشتر شده است؛ با تمام این عوامل تحلیل‌گران اعتقاد به حضور مردم نداشتند. علی رغم این اتفاقات در امسال در شهرهای کوچک و بزرگ، مردم حضور بسیار پررنگی داشتند. علی رغم دشمنان خارجی وداخلی، ثروتمندان مریض ، با وسوسه‌های بیرون و داخل، کشور ما یک راهپیمایی استثنایی و بسیار زیبا در روز 22 بهمن انجام داد، ملت ایران نشان داد که جامعه‌ی الهی ما، از انقلاب و از آرمان های انقلاب جدا نمی‌شوند. و همچون گذشته، با صلابت در برابر دشمنان خدا و رسالت پیامبر تا آخر می‌ایستند.

حضور در صحنه، مبنای قدرت سیاسی

حضور ما در صحنه‌ها، قدرت سیاسی بزرگی به کشور ما می‌دهد.  این مبنای قدرت سیاسی کشور ماست. علیرغم تمام دشمنی‌ها، زمانی که مقام معظم رهبری حکم سلمان رشدی را تأیید می‌کنند؛ این متکی بر حضور یکایک شما در عرصه‌های انقلاب است. حضور شما درصحنه‌ها،‌به انقلاب قدرت می‌بخشد. قدرت دیپلماسی و سیاسی به مسئولین می‌دهد. مشکلات ما در پرتوی چنین حضور قاطعی حل می شود. فکر نکنیم که صلح با دشمنان برای ما  سعادتی می‌آورد.ما باید به پیروی از مقام رهبری و به دور از وسوسه‌های شیطانی در صحنه حضور داشته باشیم.

وظیفه مسئولین در قبال مردم انقلابی

دست‌اندرکاران باید بدانند که مردم قابلیت خدمت دارند؛ مردم انقلاب را زنده نگهداشته‌اند، فداکاری مردم باعث می شود که یک کشور پرقدرت در خاورمیانه و دنیا داشته باشیم. ما باید خودمان را خادم مردم بدانیم.

فشار شدید بر مسلمان‌ها

در دنیا فشارهای زیادی بر مسلمان‌ها است. در الجزایر اتفاقات دردناکی افتاده است. از سویی هوشیاری مردم باعث دلخوشی ماست.

مستکبران با زور و استکبار حکومتشان را ادامه می دهند. آن‌ها بدانند که فشاری که امروز در الجزایر، دولت بر سر جوانان الجزایری می‌آورند. اختناقی که در مصر ایجاد شده است، فشارهایی که بر مسلمانان دنیا می‌آورند؛ آن‌ها را به نابودی می‌کشاند. ایران تقریباً 50 سال تحت فشار بود؛ اگر آگاهی و بینش اسلامی باشد؛ بر ضرر کسانی است که با مسلمان‌ها دشمنی می‌کنند.

در تاجیکستان، روسیه برای خروج مسلمانان حضور پیدا کرده است. سابق گفته می‌شد شوروی که در حال فروپاشی است چه می خواهد بکند؟ آیا به دنبال آزاد گذاشتن کشورهای کوچک همسایه است؟ همان موقع معلوم بود که اگر فرصت پیدا کنند؛ به همان استکبار قبل تبدیل می شود. استقلال این کشورها ظاهری است. روسیه خودش را بازپروری می‌کند. روسیه‌ خودش را بازسازی می‌کند و استراتژی او هم این است که کشورهای مسلمان را تحت محاصره قرار بدهد. دقیقاً برنامه‌ی آمریکا را روسیه تعقیب می‌کند. در تاجیکستان نیروی نظامی بردند. به شدت مسلمانان را سرکوب می‌کنند. در بوسنی و هرزگوین،  روسیه از پشتوانه‌های جدی صرب‌ها در جنایات عظیم و فجیعی که بر مسلمان‌ها می‌شود،  است.تمام این اتفاقات نشان می دهد که آن‌ها بیدار شده‌اند و به دنبال این هستند که در نظام بازسازی شده‌ی دنیا،ا سلام قدرت سیاسی نباشد. آمریکا و کشورهای اروپایی و روسیه به دنبال این هستند که در جهان اسلام به عنوان یک قدرت نباشد.

وارونه نشان دادن مسلمانان به دنیا توسط دشمنان

یکی از تحلیل‌گران نوشته بود که دنیای آینده دنیای شمال و جنوب است. دنیای شمال دنیای تمدن است، مثل اروپا و آمریکا و .. . دنیای جنوب که عمده دنیای مسلمان‌ها است دنیای بربرها هستند. این‌ها می‌خواهند مسلمان‌ها را وحشی قلمداد بکنند.در صورتی که تمدن این‌ها از ما است. افتخاراتی که امروز دارند بر پایه تمدن اسلامی پایه‌گذاری شده است. به دنبال این هستند که نظم نوین بین المللی، یعنی قدرت‌ها دست در دست هم بگذارند تا نگذارند قدرت اسلام ظهور پیدا بکند.

بازداشتن مسلمان‌ها از حضور در صحنه‌های سیاسی و جلوگیری از تولد یک قدرت عظیم سیاسی اسلام، هدف نظم نوین بین المللی است.

وظیفه ما این است که در کشور خودمان،‌اسلام را پیاده بکنیم، به یک کشور نمونه تبدیل شویم. اسلام را به عنوان یک قدرت سیاسی در دنیا نشان بدهیم. این مخالف تئوری‌های اصلی آمریکا و کشورهای اروپایی است.

22 بهمن یعنی هنوز اسلام در دنیا یک قدرت عظیم سیاسی است. به یاری خداوند این صراط مستقیم الهی و تجلی قدرت عظیم اسلام در این قرن،‌استمرار پیدا خواهد کرد.

رسیدگی به مساجد

 در آستانه‌ی ماه مبارک رمضان، رسیدگی به مساجد، حضور جدی‌تر به شعائر الهی  را جدی بگیریم. ماه مبارک امتیازاتی دارد که باید توجه شود. در مساجد برخورد مناسب با نواجوان‌ها بشود. باید نوجوانان را جذب مساجد کنیم. روحانیون و متصدیان مساجد، باید جوان‌ها را جذب کنند. سخنرانی‌ها و .. را باید طوری انجام داد که مساجد کانون‌های جذب جوانان و نوجوانان باشد.

رعایت احترام به ماه مبارک رمضان

کسانی که عذری دارند، نباید روزه‌خواری کنند. مسئولین باید عکس العمل نشان بدهند. شهر باید شهر خدا باشد. در ماه خدا،‌گناه ، آلودگی،‌فساد، بی‌توجهی به شئونات نباید وجود داشته باشد. در خانه با روش‌های درست تربیتی بچه ها را مشتاق نماز و روزه بکنیم. در جامعه باید مظهر صفا و پاکی ماه رمضان و عبودیت خدا باشد.

رسیدگی به فقرا

ماه رمضان، یکی از اسمائش شهر المساوات است، ماه رسیدگی،‌همدردی است. رسیدگی به محرومین، مستمندان است. غیر از ارگان‌های رسمی،‌مردم نیز باید حضور داشته باشند.

سفره‌ای که انداخته بشود و فقط اغنیا باشند؛ مورد غضب خدا است. امیدواریم که بتوانیم با دلی پاک و روحی زدوده شده از گناهان وارد ماه مبارک رمضان بشویم.

بسم الله الرحمن الرحیم،‌قُل هُوَ الله اَحَد* اللهُ الصَمد* لَم یَلِد وَ لَم یُولد* وَ لَم یَکُنْ لهُ کُفواً اَحد

خدایا ما را با حقیقت روزه، عبودیت خودت،‌عبادت خودت آشنا بفرما! توفیق بندگی عنایت بفرما! والسلام علیکم

خطبه اول

اعوذ باللّه السمیع العلیم من الشیطان الرجیم بسم اللّه الرحمن الرحیم الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدَانَا لِهَذَا وَمَا کنَّا لِنَهْتَدِی لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللّه^[1]؛ ثم الصلاة و السلام علی سَیِّدِنَا وَ نَبِیِّنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ عَلی آله الأطیَّبینَ الأطهَرین لاسیُّما بقیة‌اللّه فی الارضین. اعوذ باللّه السمیع العلیم من الشیطان الرجیم بسم اللّه الرحمن الرحیم «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ[2]» عِبادَالله اُوصیَکُم وَ نَفسیِ بِتَقوَی اللّه وَ مُلازِمَة اَمرِه وَ مُجانِبَة نَهیِه وَ تَجَهَّزوا رَحِمَکم اللّه، فَقَد نُودِیَ فیکُم بِالرَّحیل وَ تَزَوَّدوا فَإِنَّ خَیرَ الزّاد التقوی.

همهٔ شما برادران و خواهران گرامی را به تقوا، ذکر، شکر و توجه به خداوند سفارش و دعوت می‌کنم.

از خداوند می‌خواهیم که در آخرین جمعهٔ ماه مبارک رمضان همهٔ امت اسلام را مشمول عنایات و الطاف خودش قرار بدهد.

ماهیت عید فطر

عید فطر وقت جایزه گرفتن برای کسانی است که ماه مبارک رمضان و شب‌های قدر را حقیقتاً درک کرده و توفیق یافتند که در روزها و شب‌ها به ذکر و یاد و راز و نیاز با خداوند بپردازند.

نماز عید فطر که از شعائر بزرگ الهی است دارای بعد معنوی و تقرب الی الله است و در پرتو این بعد معنوی انسان‌ها در یک مراسم سیاسی شرکت می‌کنند تا شکوه و عظمت و جلال صف مستحکم اسلام را به دشمنان اسلام نشان دهند؛ و عید فطر هم تجلی از شعائر بزرگ الهی است.

در روایتی نقل‌شده: «إِذَا طَلَعَ هِلَالُ شَوَّالٍ نُودِيَ الْمُؤْمِنُونَ أَنِ اغْدُوا إِلَى جَوَائِزِكُمْ فَهُوَ يَوْمُ الْجَائِزَة»[3] هنگامی‌که ماه شوال می‌دمد و ماه رمضان سپری می‌شود و علائم فرارسیدن عید فطر فرامی‌رسد، ملائکه به مؤمنان ندا می‌دهند که به گرفتن جوایزتان بشتابید.

اما بدانید که این جایزهٔ الهی درهم و دینار و اسکناس و پول نیست. این جایزه وصول به مدارج قرب الهی و رضوان خدا است و روزه‌داران و مؤمنان واقعی در روز عید، باید جایزهٔ عبادت‌ها و قرب خود را بگیرند.

فضیلت رمضان

در روایت دیگر آمده: ماه مبارک رمضان، ماه رهایی از عذاب و تقرب به خدا است و جمعه هم همین حکم را دارد و خداوند در روز عید فطر به مقدار همهٔ ماه مبارک رمضان و جمعه‌ها، عنایات و الطاف و مغفرت خود را شامل حال بندگان خود قرار می‌دهد؛ و البته این برای کسی است که ماه رمضان را فهمیده باشد.

در روایت دیگر می‌فرماید: «مَنْ وَرَدَ عَلَیهِ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ هُوَ صَحِیحٌ سَوِی فَصَامَ نَهَارَهُ وَ قَامَ وِرْداً مِنْ لَیلِهِ وَ وَاظَبَ عَلَی صَلَاتِهِ-وَ هَجَرَ إِلَی جُمُعَتِهِ وَ غَدَا إِلَی عِیدِهِ فَقَدْ أَدْرَک لَیلَةَ الْقَدر»[4]

ماه رمضان برای وصول به شب قدر است. در این روایت شرایط درک شب قدر و نکاتی که بعد از شب قدر وجود دارد را هم شرط کرده است و معلوم می‌شود که شب قدر چیزی بالاتر از آن است که ما می‌فهمیم.

کسی که این ماه مبار ک بر او وارد شود و به این شرایط عمل کند، روزها را برای خداوند انصاف کند، همهٔ شهوات را کنترل کند، مقداری از شب را زنده بدارد، سخت مراقب نمازهایش باشد و به‌وقت بخواند، در نماز جمعه شرکت کند و صبحگاه عید در نماز باشکوه عید شرکت بجوید، این آدم شب قدر را درک کرده است یعنی اعمال بعد از شب قدر هم در شب قدر مؤثر است.

«إِنَّمَا هُوَ عِيدٌ لِمَنْ قَبِلَ اللَّهُ صِيَامَهُ وَ شَكَرَ قِيَامَه‏»[5] جایزهٔ عید فطر برای کسانی است که به این وظایف و تکالیف عمل کردند اما نه برای هرکسی که در ماه رمضان بر نماز و جمعه و بر تکالیف و وظایف خود ایستادگی و عمل نکرد.

در آخرین جمعهٔ ماه مبارک عرض می‌کنم که حتماً سعی کنید دعای وداع حضرت سجاد را با ماه مبارک رمضان بخوانید، سعی کنید عبادت‌ها و تکالیفی را که در این ماه توفیق یافته‌اید، استمرار دهید. نمازها، جماعت‌ها و شعائر الهی را جمع نگه‌دارید؛ و نشاط خود را درراه و اطاعت خدا مصرف کنید؛ و با توجه به خداوند و استغفار خودمان را آمادهٔ درک عید فطر و فضائل و مدارج معنوی آن عید کنیم.

امیدواریم خداوند به همهٔ ما توفیق دهید که در پرتو الهام گرفتن از این سخنان گوهربار ائمهٔ معصومین و هدایت‌ها و نورانیت اولیا باشیم.

«بسم‌الله الرحمن الرحیم وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ»[6]

خطبه دوم

اعوذبالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم نحمده علی ما کان و نستعینه من امرنا علی ما یکون و نؤمن به و نتوکل علیه و نستغفره و نستهدیه و نعوذ به من شرور انفسنا و سیئات اعمالنا و نصلی و نسلم علی النبی القرشی الهاشمی التهامی المکی المدنی حبیب اله العالمین ابی‌القاسم محمد (ص) و علی آله الاطیبین الاطهرین لا سیّما مولانا و امامنا علی بن ابی طالب و صل علی صدیقة الطاهرة فاطمة الزهراء و علی الحسن و الحسین سیدی شباب اهل الجنة، اللهم صل و سلم و زد و بارک علی ائمة المسلمین علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و الحسن بن علی و خلف القائم المنتظر (عج) حججک علی عبادک و امنائک فی بلادک ساسة العباد و ارکان البلاد و ابواب الایمان و امناء الرحمان و سلالة النبیین و صفوة المرسلین و عترة خیرة رب العالمین اعوذ بالله سمیع العلیم من الشیطان الرجیم. بسم الله الرحمن الرحیم. یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ[7] عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوا الله و ملازمة امره و مجانبة نهیه تجهزوا عبادالله فقد نودی فیکم بالرّحیل و تزودوا فان خیر زاد التقوا

همهٔ شما برادران و خواهران گرامی را به تقوای خداوند، اطاعت اوامر او و دوری از گناهان سفارش و دعوت می‌کنم.

از او می‌خواهیم که ما را در پایان ماه مبارک رمضان جزء بندگان خالص و مخلص خود قرار بدهد.

مسائل روز قدس

یکی از محورهای بسیار جدی فرمایشات امام (ره) و از موضع‌گیری‌های خیل قاطع و روشن انقلاب ما، دفاع از کیان امت اسلام و دفاع از فلسطین به‌عنوان جایگاه قبلهٔ اول مسلمین و سرزمین مقدس و جایی که معراج پیامبر (ص) واقع شد، دفاع از آن سرزمین بوده است.

مطمئناً خود پیامبر اسلام (ص) از ما می‌خواهد که از قبلهٔ اول مسلمین دفاع کنیم و امام (ره) از سال‌ها پیش تأکید روی مسئلهٔ فلسطین داشتند.

ما باید بدانیم که دفاع از فلسطین درواقع دفاع از اسلام و دفاع از خودمان و کیان اسلامی خودمان است و نباید اشتباه کنیم.

در وجود حزب صهیونیست توطئه طلبی و تجاوزکاری است. مبنای حزب و فکر صهیونیست‌هایی که در اسرائیل و آمریکا هستند این است که باید دنیای اسلام را قبضه کنیم و جهان اسلام باید مستقر در نزد ما باشد و این اصل تفکر اسرائیل است.

هم‌پیمانی آمریکا و اسرائیل یک اصل اساسی و یک استراتژی درازمدت است. آمریکا معتقد است که ما با اسرائیل هم‌پیمان هستیم و سرنوشت مشترک داریم؛ یعنی یک قدرت بزرگ در دنیا، خود را مساوی و سرنوشت خود را گره خوره با اسرائیل می‌داند که این مسئلهٔ کمی نیست.

جنگ‌های گذشته‌ای که مسلمان‌ها و اسرائیل داشتند، در جنگ‌های نظامی، اقتصادی و تبلیغاتی، آمریکا به‌طور قاطع در کنار اسرائیل بوده است.

همان‌طور که سرنوشت استعمار آمریکا با حضور اسرائیل گره‌خورده سرنوشت ما مسلمان‌ها با فلسطین و قبلهٔ اول مسلمین و قدس شریف گره‌خورده و همین نکته وظیفهٔ ما را روشن می‌کند که ما تا جایی که راه دارد و به‌عنوان یک وظیفهٔ قاطع الهی باید در مراسم قدس و در پشتیبانی از دنیای اسلام و فلسطینی‌ها کوتاه نیاییم و جدی در این مسیر مقاومت کنیم.

نفوذ صهیونیست

نفوذی که حزب صهیونیست در دنیا دارد یک نفوذ فوق‌العاده‌ای است که باید هوشیار باشیم؛ و بدبختی این است که دروازه‌های یک کشور بزرگ اسلامی مانند مصر به روی اقتصاد و تبلیغات اسرائیل باز شد و در آنجا نفوذ دارند اما خداوند خواست که وابستگان به آمریکا یک‌شب هم خواب راحت نداشته باشند و جوان‌های مسلمان در شهرهای مختلف مصر اجازه نخواهند داد که یک عده مزدور وابسته به آمریکا حیثیت دنیای اسلام و قدس و فلسطین را لطمه دار کنند و هم‌پیمان با اسرائیل باشند.

ترفندهای پیچیده‌ای که صهیونیست‌ها در جهان امروز دارند چیزهای عجیبی است، سازمان جاسوسی آنجا در کشورهای مختلف به حکومت‌های وابسته کمک می‌کند تا در برابر جوان‌های اسلام مقاومت کنند. اقتصاد اسرائیل از حکومت‌های وابسته پشتیبانی می‌کند تا جریان اسلامی را در آن کشورها تضعیف کنند. تبلیغات جهان و خبرگزاری‌های مهمی که در اروپا و آمریکا است تحت سلطهٔ قاطع صهیونیست‌ها و اسرائیل است که خطرهای کمی نیست.

ارادهٔ الهی که از ایمان و معنویت مردم برمی‌خیزد، قانون دارد و سنت خداوند است و اگر ما شکرگزار باشیم و به تکالیف و وظایف الهی خود عمل کنیم، اگر در مسیر رهبری درست گام برداریم و اگر بر سر میثاق الهی پیمان ببندیم و با حضور خود این را ه نورانی را تداوم ببخشیم خداوند هم با همهٔ این‌که امکاناتی نداریم و همهٔ معضلات و مشکلات در برابر طیف عظیم دشمنان اقتصادی، نظامی و سیاسی یک پیام الهی در دنیا مشتری و خریدار دارد که این از قدرت خداوند است و باید آن را غنیمت بشماریم.

حضور زنان و مردان پاک‌باز درراه حق و حقیقت در روز قدس و 22 بهمن و صحنه‌های انقلاب برای دشمنان ما خطرناک است. استواری و صلابتی که از مردم جوشید، تجربهٔ ناآزمودهٔ استکبار است و باید این را حفظ کرده و به آن تداوم بخشید؛ و اگر ما به وظایف خود عمل کنیم خداوند هم به ما کمک خواهد کرد.

دعا

خدایا دل‌وجان و روح ما در پرتو عنایات و صفای واقعی خود برسان! خدایا ما را جزء بندگان واقعی خودت قرار بده، گناهان ما را ببخش ...

نسئلک اللهم و ندعوک باسمک العظیم الاعظم الأعزّ الأجلّ الاکرم یا الله ... یا ارحم الرحمین. اللهم ارزقنی توفیق الطاعة و بعدالمعصیة و صدق النیّة و عرفان الحرمة؛ اللهم انصر الاسلام و اهله و اخذل الکفر واهله.

خطبه اول

اعوذ باللّه السمیع العلیم من الشیطان الرجیم بسم اللّه الرحمن الرحیم الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدَانَا لِهَذَا وَمَا کنَّا لِنَهْتَدِی لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللّه^[1]؛ ثم الصلاة و السلام علی سَیِّدِنَا وَ نَبِیِّنَا أَبِی الْقَاسِمِ مُحَمَّدٍ وَ عَلی آله الأطیَّبینَ الأطهَرین لاسیُّما بقیة‌اللّه فی الارضین. اعوذ باللّه السمیع العلیم من الشیطان الرجیم بسم اللّه الرحمن الرحیم «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِیدًا»[2]عِبادَالله اُوصیَکُم وَ نَفسیِ بِتَقوَی اللّه وَ مُلازِمَة اَمرِه وَ مُجانِبَة نَهیِه وَ تَجَهَّزوا رَحِمَکم اللّه، فَقَد نُودِیَ فیکُم بِالرَّحیل وَ تَزَوَّدوا فَإِنَّ خَیرَ الزّاد التقوی.

آداب و شرایط روزه

«إذا أصبَحتَ صائِما فَلیَصُم سَمعُکَ و بَصَرُکَ مِنَ الحَرامِ، و جارِحَتُکَ و جَمیعُ أعضائِکَ مِنَ القَبیحِ»[3]

اگر خداوند به تو توفیق کرد و روزه‌دار شدی، این را بدان که باید گوش و چشم تو از حرام حفظ شود و همه‌ی اعضا و جوارح تو از ناشایستگی‌ها محفوظ بماند.

 «و لْيَكُنْ علَيكَ وَقارُ الصِّيامِ، وَ الزَمْ ما استَطَعتَ مِن الصَّمتِ و السُّـكوتِ إلاّ عن ذِكرِ اللَّه»[4]

در بدن و وجود تو سنگینی و متانت روزه حاکم باشد؛ و انسان روزه‌دار باید رفتار و برخوردش غیر از روزهای دیگر باشد.

بکوش تا آنجا که می‌توانی سکوت را جز از یاد خدا رعایت کن.

«وَ لَا تَجْعَلْ یوْمَ صَوْمِک کیوْمِ فِطْرِک»[5]

روزه‌داری‌ات را مانند روزهایی که روزه نیستی قرار نده، روز ه داری یک امتیاز است و باید بیشتر مداومت داشته باشی.

«إِنَّ الصِّيَامَ لَيْسَ مِنَ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ وَحْدَهُ»[6]

روزه تنها نخوردن و نیاشامیدن نیست. بلکه آن ظاهر روزه است.

«إِنَّمَا لِلصَّوْمِ شَرْطٌ یحْتَاجُ أَنْ یحْفَظَ حَتَّی یتِمَّ الصَّوْمُ وَ هُوَ الصَّمْتُ الدَّاخِل»[7]

قلب ما هم باید از نداها و وسوسه‌های شیطان ساکت شود، یعنی باید فکر گناه را هم نکنید؛ و یاد قلبی بر روان و درون و جان ما حاکم باشد؛ و درون انسان باید از ندای شیطان پاک و مطهر شود.

«فَإِذَا صُمْتُمْ فَاحْفَظُوا أَلْسِنَتَکمْ عَنِ الْکذِبِ وَ غُضُّوا أَبْصَارَکمْ وَ لَا تَنَازَعُوا وَ لَا تَحَاسَدُوا وَ لَا تَغْتَابُوا وَ لَا تَمَارَوْا وَ لَا تَکذِبُوا وَ لَا تُبَاشِرُوا»[8]

اگر بنده‌ی واقعی برای اقامه‌ی روزه شدید، زبانتان را از دروغ و چشمانتان را از گناه بازدارید. غیبت، دشنام و جدال نکنید و دیگران را آزار ندهید.

«وَ لَا تَغْفُلُوا عَنْ ذِکرِ اللَّهِ وَ عَنِ الصَّلَاة»[9]

هیچ‌گاه از نماز که مظهر یاد خداوند است غافل نشوید.

«وَ الْزَمُوا الصَّمْتَ وَ السُّکوتَ وَ الْحِلْمَ وَ الصَّبْرَ وَ الصِّدْقوَ مُجَانَبَةَ أَهْلِ الشَّر»[10]

با سکوت، حلم، مقاومت، صبر، راست‌گویی و دوری از ناپاکان ملازم شوید.

«وَ کونُوا مُشْرِفِینَ عَلَی الْآخِرَةِ مُنْتَظِرِینَ لِأَیامِکمْ مُنْتَظِرِینَ لِمَا وَعَدَکمُ اللَّهُ مُتَزَوِّدِینَ لِلِقَاء الله»[11] در حال روزه خودتان را مشرف بر آخرت قرار دهید و طوری فرض کنید که در لبه‌ی مرگ هستید؛ و با روزه و عبادت در این ماه خودتان را مشرف بر این ماه قرار دهید؛ و در انتظار لحظات مرگ باشید و برای لقاء خداوند توشه برگیرید و وقار، خشوع و خضوع و این حقیقت باید بر تمام وجود روزه‌دار حاکم شود.

بنده‌ای که همه‌ی تمتعات را ترک کرده و یکپارچه، قلب و اعضا و جوارحش همه تسلیم فرمان و اطاعت خداوند شده است.

«حَائِرِینَ خَائِفِینَ رَاجِینَ مَرْغُوبِینَ مَرْهُوبِینَ رَاغِبِینَ رَاهِبِینَ»[12]

خودتان را در میانه‌ی خوف‌ورجا و بیم و امید قرار دهید.

«قَدْ طَهَّرْتُمُ الْقُلُوبَ مِنَ الْعُیوب»[13] درحالی‌که درون و قلب شما از عیب‌ها پاک‌شده است.

«وَ تَقَدَّسَتْ سَرَائِرُکمْ مِنَ الْخَبَث»[14] و خباثت‌ها از اندرون شما زدوده شده است.

«وَالَیتَ اللَّهَ فِی صَوْمِک بِالصَّمْتِ مِنْ جَمِیعِ الْجِهَات»[15] و ازهرجهت در عبادت خود با خداوند دوست شوید.

«وَ وَهَبْتَ نَفْسَک لِلَّهِ فِی أَیامِ صَوْمِک وَ فَرَّغْتَ قَلْبَک لَه»[16] خودت را طوری با روزه، یاد و ذکر خداوند بساز که گویا خود و قلبت را تسلیم کامل خدا کرده ای.

«فَإِذَا فَعَلْتَ ذَلِک کلَّهُ فَأَنْتَ صَائِمٌ لِلَّهِ بِحَقِیقَةِ صَوْمِه»[17] اگر مؤمنی بودی که ظاهر و اعضا و جوارح و درون خود را پاک کردی و در همه‌ی این مراحل سیر کردی و خود را ساختی و انسان نمونه‌ای شدی آنگاه تو روزه‌دار هستی، نه‌روزه‌ای که فقط گرسنگی و تشنگی نتیجه‌ی اوست و نه‌روزه‌ی ظاهری بلکه به حقیقت و اسرار روزه واصل‌شده‌ای.

وظایف پدر و مادر در خانه

1. رعایت تدریج، یعنی آرام‌آرام بچه را به کار خیر، نماز و روزه عادت دهیم.

2. تشویق، باید فرزندان خود را به کار خیر و روزه تشویق کنیم.

3. تفهیم حکمت روزه و عبادت

از خداوند می‌خواهیم که به همه‌ی ما توفیق دهید که هم خودمان روزه‌دار واقعی شویم و هم فرزندانمان را با روزه آشنا کنیم.

خدایا ما را به حقیقت و اسرار روزه واقف بفرما! ما را از روزه‌داران واقعی و بندگان خالص خودت قرار بده.

«بسم‌الله الرحمن الرحیم وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ[18]»

خطبه دوم

اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم، نحمده علی ما کان و نستعینه من امرنا علی ما یکون و نؤمن به و نتوکل علیه و نستغفره و نستهدیه و نعوذ به من شرور انفسنا و سیئات اعمالنا و نصلی و نسلم علی سیدنا و نبینا العبد المؤید و الرسول المسدد المصطفی الأمجد ابی‌القاسم محمد (ص) و علی امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب و علی صدیقة الطاهرة فاطمة الزهراء و علی الحسن و الحسین سیدی شباب اهل الجنة و علی ائمة المسلمین علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و الحسن بن علی و الخلف القائم المنتظر (عج)، حججک علی عبادک و أمنائک فی بلادک، ساسة العباد و ارکان البلاد و ابواب الایمان و امناء الرحمان و سلالة النبیین و صفوة المرسلین و عترة خیرة رب العالمین صلواتک علیهم اجمعین. اعوذ باللّه السمیع العلیم من الشیطان الرجیم بسم اللّه الرحمن الرحیم «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ[19]» عِبادَالله اُوصیَکُم وَ نَفسیِ بِتَقوَی اللّه وَ مُلازِمَة اَمرِه وَ مُجانِبَة نَهیِه وَ تَجَهَّزوا رَحِمَکم اللّه، فَقَد نُودِیَ فیکُم بِالرَّحیل وَ تَزَوَّدوا فَإِنَّ خَیرَ الزّاد التقوی.

همه‌ی شما برادران و خواهران گرامی را به تقوای خداوند، عمل به دستورات او و رعایت آداب روزه سفارش و دعوت می‌کنم.

میلاد امام حسن (ع)

میلاد امام حسن مجتبی (ع) را به همه‌ی شما برادران و خواهران گرامی تبریک عرض می‌کنم.

بحث‌های کلی سیاسی

در هفته‌های اخیر دنیای غرب و استکبار محورهای مهم تبلیغاتی در مورد انقلاب اسلامی ایران داشته است.

ده، دوازده سال، حزب جمهوری‌خواه در آمریکا حکومت داشتند؛ و بعد از ده، دوازده سال این حزب در آمریکا شکسته شده و حزب دموکرات روی کارآمدند.

علی‌رغم اختلافات ظاهری و تاکتیکی که احزاب آمریکایی داشتند الآن این‌طور نیست و خیلی عجیب است که حزب دموکرات از همان اول اعلام کردند که ما به‌شدت می‌خواهیم مقابل انقلاب اسلامی بایستیم؛ و کلینتون در برخورد با دنیای اسلام هم بسیار با خشونت و تندی عمل کرد؛ و از همان دوران اول انتخابات خود، اسرار زیادی بر تقویت اسرائیل در منطقه و برخورد با انقلاب اسلامی داشت.

کلینتون در برخورد با انقلاب اسلامی و ازنظر تبلیغاتی چند جهت را دنبال کرده است،

1. تماس‌های متعددی با مخالفین ورشکسته‌ی ایران داشته است.

2. ارتباطات نزدیک با اسرائیل و فشار شدید روی کشورهای اسلامی برای ادامه‌ی روند مذاکرات صلح و تقویت اسرائیل در منطقه بوده است.

3. ازنظر تبلیغاتی هم هزینه‌های زیادی روی تبلیغ دفاعی ایرانی می‌کردند درحالی‌که کویت که یک کشور کوچک است آمار و ارقام عجیب و قریبی در هزینه‌های دفاعی دارد.

امتی که چندین سال برای تقویت و اهدای اسلام انواع سختی‌ها را تحمل کرده، الآن هم مطمئناً فریاد رسای همه‌ی افراد ما و خواست قلبی اکثریت مؤمنین در جامعه این است که ما از این تبلیغات و توطئه‌ها و دسیسه‌ها نمی‌هراسیم و در استمرار راهی که امام (ره) برای ما گشوده است و راه ترقی و تعالیم دنیا و آخرتی که جلوی روی ما گشوده است، به یاری خداوند این راه را با همه‌ی وجود خود استمرار خواهیم داشت.

ملت ما در طول سال دو آزمایش مهم دارد، یکی 22 بهمن و یکی هم روز قدس؛ که امیدواریم مردم باشکوه و عظمت در این راهپیمایی‌های عظیم حضور پیدا کنند.

سالگرد تأسیس کمیته امداد

در سطح کشور حدود دو میلیون و نیم نفر تحت پوشش کمیته امداد هستند و بودجه‌ی کمیته امداد حدود ده میلیارد تومان است؛ که حدود یک‌سوم آن از کمک‌های مردم و طبقات جمع می‌شود و دوسوم آن بودجه‌ی دولتی است که این بودجه در سطح کشور در مصارف مختلف درمانی، عمرانی، ازدواج، آسیب دیدگان و این موارد لازم به مصرف می‌رسد؛ که کار بسیار خوب و شایسته‌ای است.

باید به این نکته توجه داشته باشیم که کمک کردن برای کسی است که ازپادرآمده و دیگر نمی‌تواند کاری انجام دهد و یکی از برنامه‌های کمیته امداد این است که تا حدی که می‌توانند به مردم کمک کنند تا خودکفا شوند.

در منطقه‌ی میبد هم قریب 14 میلیون تومان بودجه‌ی سال 71 کمیته امداد بوده و حدود دو میلیون و نیم آن از کمک‌های مردم بوده است که درزمینه‌ی خدمات، توزیع مواد خوراکی، کمک به محصلین و دانش‌آموزانی که نداشتند، دارو، لوازم‌خانگی و مسائل ساختمانی مصرف‌شده است که رقم قابل‌توجهی است.

از همه‌ی کسانی که در این قسمت کار می‌کنند باید تشکر شود و از خدا می‌خواهیم که به همه‌ی ما توفیق دهد که در رسیدگی به محرومان و مستمندان اقدام کنیم.

هفته‌ی درخت‌کاری

از 15 الی 21 اسفند، روز درخت‌کاری است که باید به آن توجه داشت و واقعیتی است که ریشه در آداب و سنن اسلامی دارد.

درخت‌کاری و سبز کردن فضا قبل از این‌که آثار مادی آن را در نظر بگیریم یک اصل اسلامی است؛ و امروز هم از مسائل مهم دنیای معاصر محیط‌زیست است و مخصوصاً در منطقه‌های کبیری مانند استان یزد باید بیشتر به آن توجه شود؛ و روایات به ما توصیه کرده‌اند که در رخت کاری تأکید و سعی تام داشته باشیم.

در آخر تأکید مجدد دارم بر حضور درصحنه‌ی روز قدس، گرم داشتن و جدی بودن در مساجد، فعالیت مستمندان و محرومان و اجرای مراسمی که در شب‌های قدر وجود دارد.

دعا

خدایا دل‌های ما را به انوار محبت و معرفتت منور بفرما، قدم‌های ما را درراه خود ثابت بدار...

نسئلک اللهم و ندعوک باسمک العظیم الاعظم الأعزّ الأجلّ الاکرم یا الله ... یا ارحم الرحمین. اللهم ارزقنی توفیق الطاعة و بعدالمعصیة و صدق النیّة و عرفان الحرمة؛ اللهم انصر الاسلام و اهله و اخذل الکفر واهله.