نماز جمعه آیت‌الله اعرافی

خطبه اول

السلام علیکم و رحمة الله و برکاته. اعوذبالله بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم بسم‌اللّه الرحمن الرّحیم الحمد لله رب العالمین وصلی الله علی سیّدنا و نبیّنا و حبیب قلوبنا و طبیب نفوسنا و شفیع ذنوبنا ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین الاطهرین سیّما بقیة الله فی الارضین.

توصیه به تقوا:

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم ﴿يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما تَعْمَلُونَ﴾‏^[1]عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله و ملازمه امره و مجانبه نهیه فتجهزوا عباد الله فقد نوحی فیکم بالرحیل و تزودوا فإن خیر الزاد التقوی.

خودم و همه شما نمازگزاران الهی را به تقوای الهی که بهترین توشه برای سفر آخرت است سفارش و دعوت می‌کنم. امیدواریم خداوند در این ماه مبارک و در آستانه ماه عزیز و شریف رمضان به ما توفیق کسب تقوا و آمادگی‌های بیشتر برای ورود به ماه ضیافت الله عنایت و کرامت بفرماید.

^[1] سوره حشر، آیه 18

ادامه اصل دوم تربیت فرزند: تکریم شخصیت وی:

دومین اصل در تربیت کودک نوجوان و فرزند اصل تکریم و احترام و صیانت از شخصیت و منزلت و شرافت نوجوان و جوان و فرزند است. در ادامه اصل اول که عبارت بود از مهرورزی و مهربانی به‌عنوان یک اصل مهم در پیاده‌سازی تربیت اسلامی و پرورش کودک و نوجوان اصل دیگری مطرح است به‌عنوان اصل تکریم و اکرام و احترام و صیانت از شخصیت فرد.

تکریم از منظر روابط اجتماعی اسلام

قبل از آنکه به بعد تربیتی این اصل بپردازیم مروری خواهیم داشت به اصل قصه تکریم و احترام و حفظ جایگاه و شخصیت یکدیگر به‌عنوان یک اصل در روابط اجتماعی از منظر اخلاق اسلامی. چرا؟ برای آنکه تکریم و احترام به دیگران قبل از آنکه یک اصل تربیتی و ابزاری برای نفوذ در دیگران و ساختن شخصیت دیگران باشد یک اصل انسانی الهی و اخلاقی در عموم روابط میان انسان‌ها و مسلمین و مؤمنین است. در اخلاق و اندیشه اسلامی اکرام و احترام و صیانت از کرامت و منزلت و جایگاه انسان‌های دیگر و مسلمانان و مؤمنان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. هم در آیات قرآن کریم این اصل ریشه‌ دارد هم در روایات معتبر و متعدد ازجمله در ابوابی از احکام العشره در کتاب الحج وسائل الشیعه. اگر دوستان مراجعه بفرمایید در کتاب الحج احکام العشره داریم که ابواب متعدد و حدود 180 باب در این کتاب و در این ابواب در ارتباط اصول روابط اجتماعی مطرح است. ابواب 146 و 147 و 148 از احکام العشره وسائل الشیعه و همین‌طور ابواب متعدد در اصول کافی و سایر منابع حدیثی شیعه و همین‌طور در منابع حدیثی عامه ما اخبار و روایات فراوانی داریم که به دو اصل در روابط اجتماعی تأکید شده است:

تکریم مؤمن در روایات:

• استحباب مؤکد و در مواردی وجوب نسبت به اینکه احترام دیگران را رعایت کن؛ در زبان و رفتار شخصیت و منزلت دیگران را صیانت کن. عبور از شخصیت دیگران نباید انجام شود. در غالب روایاتی که به اکرام و تکریم و احترام اشاره می‌کند. تا آنجایی که در باب مؤمن در روایات متعدد و بعضی معتبر دارد که حرمت مؤمن از حرمت کعبه بالاتر است. در روایتی آمده حرمت مؤمن از حرمت ملائکه بالاتر است. منزلت و شرافت و کرامت و آبرو و حیثیت یک انسان مؤمن آن‌قدر در روایات بزرگ شمرده شده است که در رتبه بلکه بالاتر از حرمت کعبه به شمار آمده و در بعضی روایات بالاتر از حرمت و جایگاه ملائکه به شمار آمده است. در روایاتی آمده است که حرمت مؤمن حق خود او به‌تنهایی نیست؛ یک حق مزدوج و دوگانه است. هم آبروی شخص و جایگاه و منزلت مسلمان و مؤمن حق ناس است و حق اوست و باید آن را صیانت کرد و در روایاتی از این هم بالاتر رفته است که حق تو نیست حق خداست. خود من نمی‌توانم اجازه دهم که آبرویم را بریزند و حرمتم را لکه‌دار کنند زیرا حرمت انسان مؤمن حرمت خداست و در جایگاهی برتر از حرمت کعبه و منزلت ملائکه معرفی شده است.
• این اکرام و احترام و صیانت از حرمت است. در روایاتی هم نقطه مقابل آن را به‌شدت مورد نکوهش قرارداد است. آنچه در آن روایات آمده در تعابیر متعددی آمده است. در بعضی روایات آمده اضلال مؤمن حرام است. عنوان ابواب اضلال و تحقیر مؤمن و استخفاف و احتقار مؤمن با این تعابیر متعدد در وسائل الشیعه عنوان حرمت است. مرحوم حر عاملی صاحب وسائل الشیعه رضوان‌الله تعالی علیه عنوانی که به این احتقار مؤمن اضلال مؤمن استخفاف مؤمن داده است عناوینی است به شکل فحوای تحریم. این جایگاه بزرگ ناشی از آن کرامتی است که در دیگران است. سطوح این کرامت متفاوت است. یک کرامت انسانی و عامی وجود دارد که ﴿لَقَدْ كَرَّمْنا بَني‏ آدَم﴾‏ است که در قرآن آمده است. آن کرامت طبیعی و پایه و مبناست. اما آن کرامتی که به فعلیت می‌رسد کرامت اسلامی وایمانی است. هم آن سطح اول با قیود و شرایطی حقوقی را ایجاد می‌کند و هم‌سطح دوم یعنی وقتی کسانی کرامت ایمان یافتند و در زمره مسلمین و مؤمنین قرار گرفتند از جایگاهی برخوردار می‌شوند که خدشه به آن اگر بدون مجوز شرعی و خارج از غالب‌های شرعی باشد حرام است و صیانت از آن حرمت ایمانی و اسلامی در حد حرمت کعبه و ملائکه است و بالاتر اینکه خدا می‌گوید حرمت مؤمن حرمت من است. در روایاتی آمده است: «مَنْ‏ أَكْرَمَ‏ أَخَاهُ‏ الْمُسْلِمَ فَإِنَّمَا يُكْرِمُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ» ^[1] کسی که بزرگ بدارد برادر مسلمان خود را برای خدا، گویا خدا را بزرگ داشته است. یعنی مساوی با جلال و جبروت خدا در این روایات برشمرده است. در نقطه مقابلش دارد که «مَنْ‏ أَهَانَ‏ لِي‏ وَلِيّاً فَقَدْ بَارَزَنِي بِالْمُحَارَبَةِ» ^[2] اگر کسی دوستی از من را اهانت کند در جایگاه جنگ با خدا قرار گرفته است. اگر کسی به ولی خدا اهانت کند به خدا اهانت کرده و در جایگاه جنگ با خدا قرار گرفته است. این کرامتی است که خدا به خاطر نفحه الهی که در انسان دمیده است به انسان داده است و به اوج می‌رسد وقتی انسان در کسوت ایمان و اسلام و هدایت خدا قرار گیرد. حریم مؤمنان و مسلمانان و انسان‌های صالح چنین حریم بلندی است. بزرگداشت و تکریم آن به زبان و بیان و سخن و رفتار این‌قدر مهم شمرده شده است و تعرض به آن در رتبه جنگ با خدا قرار گرفته است.

^[1] من لا يحضره الفقيه / ج‏4 / 16 / باب ذكر جمل من مناهي النبي ص ..... ص : 3

^[2] الكافي (ط - الإسلامية) / ج‏1 / 144 / باب النوادر ..... ص : 143

مصداقی از تکریم مؤمن در کلام امام صادق:

این جایگاه اصل بسیار مهم اخلاقی در روابط اجتماعی است. در نقلی آمده است قصه‌ها و داستان‌های فراوانی آمده است. به گمانم روایت معتبری هم هست که می‌گوید من در محضر امام صادق در مراسم حج در جحفه بودم جمعی از خراسان از شیعیان و موالیان حضرت برای حج آمده بودند. راوی می‌گوید وقتی وارد شدم دیدم کسی از این جمع وارد جلسه شد. امام صادق فرمود کسی که ما را خفیف بشمارد از ما نیست. کسی که ما را کوچک بشمارد و تحقیر کند از ما نیست. این شخص جا خورد که ما مقام شما را والا می‌داریم و ارادتمند شما و شیعه دلداده شما هستیم. لاسمح الله هرگز ما شما را کوچک نمی‌شماریم. باز امام یک‌بار دیگر این را تکرار کردند. راوی تعجب کرد چطور امام می‌فرماید شما ما را کوچک شمردید. شما ما خاندان پیامبر را تخفیف کردید. حضرت اشاره به داستانی می‌کند. دقت کنید. امام می‌فرماید شما در جحفه بودید درجایی نشسته بودید مرکب داشتید و داشتید آماده حرکت می‌شدید فرد حاجی و مسلمانی از شما تقاضایی کرد و گفت من خسته‌ام پیرمرد بود و خسته و از شما درخواست کرد که مقداری از مصافت را با شما بیاید و بر مرکب شما سوار شود. شما می‌توانستید این پیرمرد را بر مرکب سوار کنید اما انجام ندادید این تحقیر ما خاندان پیامبر بود. این را امام صادق در این روایت می‌فرماید. پیرمردی کهن‌سال و ناتوان مورد بی‌احترامی قرار گرفت و بی‌احترامی‌اش هم این بود که می‌توانستند او را کمک کنند بر مرکب سوار کنند و این کار را نکردند. این جایگاه مسلمانان و مؤمنان است. این اصل اکرام و تکریم به‌ویژه نسبت به مسلمانان و مؤمنان در این رتبه والا قرار دارد که اگر کسی به حرمت‌شکنی آبروریزی و ذلیل کردن و تحقیر دیگران به زبان و عمل برود در حد حرام قرار می‌گیرد.

تأکید تکریم مؤمن در مواردی خاص:

 این یک اصل بسیار مهم است البته این اکرام برای مسلمین و مؤمنان است. مواردی هم قیود و شرایط دارد. در مواردی هم وقتی پای امربه‌معروف و نهی از منکر و اقدامات خاصی قرار گیرد حتماً در حدودی این اصل مهم و عام تخصیص و تقیید می‌خورد اما اصل این است. جایگاه و شرافت و کرامت دیگران باید صیانت شود. به‌خصوص اگر دیگران از ویژگی‌هایی برخوردار باشند. عالم باشند حاکم عادل باشند. راهنما باشد پدر و مادر باشد یا در مواردی نسبت به فقرا خیلی تأکید شده است. خیلی عجیب است. زیرا این طبع بشری است که طبقات فرودست را کم می‌شمارد و برای آنها خیلی ارزش قائل نیست. روایت مقابل این سنت غلط شیطانی و جاهلی به تعدد ایستاده‌اند و در نقطه مقابل می‌فرماید: «مَنْ‏ أَكْرَمَ‏ فَقِيراً مُسْلِماً لَقِيَ اللَّهَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ هُوَ عَنْهُ رَاضٍ»^[1">إِنَّ شانِئَکَ هُوَ الْأَبْتَرُ﴿3﴾ صدق الله العلی العظیم.

^[1] وسائل الشيعة / ج‏12 / 266 / 146 - باب تحريم إهانة المؤمن و خذلانه ..... ص : 265

خطبه دوم:

اعوذبالله من الشیطان الرجیم بسم‌الله الرحمن الرحیم. نحمده علی ما کان و نستعینه من امرنا علی ما یکون و نومن به و نتوکل علیه و نستغفره و نستهدیه و نعوذ به من شرور انفسنا و سیئات اعمالنا  و نصلی و نسلم علی سیدنا و نبینا ابی القاسم محمد و علی علی امیر المومنین و علی الصدیقه الطاهره فاطمه الزهرا و علی الحسن و الحسین سیدی شباب اهل الجنه و علی ائمه المسلمین علی ابن الحسین و محمد ابن علی و جعفر ابن محمد و موسی ابن جعفر و علی ابن موسی و محمد ابن علی و علی ابن محمد و الحسن ابن علی و الخلف القائم المنتظر. شجره النبوه و موضع الرساله و مختلف الملائکه و معدن العلم و اهل بیت الوحی. صلواتک علیهم اجمعین.

توصیه به تقوا:

اعوذبالله من الشیطان الرجیم بسم‌الله الرحمن الرحیم ﴿يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَديداً﴾^[1]عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله.

بار دیگر همه شما و خودم را به تقوای خداوند فرامی‌خوانم. اگر در منظر اولیای الهی ماه مبارک رمضان آغاز سال معرفت و تقوا و شکوفایی روح و جان است پس ماه شعبان آخرین ماه در این سال روحانی و معنوی و آسمانی به شمار می‌آید. برادران و خواهران ما در پایان ماه مبارک شعبان قرار داریم. در آستانه ماه ضیافت الله قرارگرفته‌ایم. آرام‌آرام این غافله بشری به سمت آن مهمانی بزرگ آن باغ‌های مصفا و دلربای دعا و مناجات ماه مبارک رمضان رهسپار می‌شود. ماه مبارک رمضان با همه جلوه‌های روشن و زیبا و جذاب آن فرا خواهد رسید. اما آیا ما و شما با پرونده‌ای که داریم از آن نعم ضیافت الله بهره‌مند خواهیم شد؟ معلوم نیست. روزهای باقی‌مانده فرصت‌هایی است تا با مناجات و صلوات شعبانیه با توجهات به عالم غیب و قدس اندکی خویش را بسازیم به مسیر تقوا نزدیک‌تر شویم آماده ورود در آن دروازه بزرگ ضیافت الله و اکرام الله شویم. تقوا فلسفه و روح و جان‌مایه رمضان است. باید پله‌پله در مدارج شعبان به آن درجه بلند نائل شویم. کسب تقوا سخن فرضی و انتزاعی نیست. کسب تقوا در مغازه و خانه و کوچه و جامعه ما تجلی پیدا می‌کند. کسب تقوا این است که کوچه و شهر و خیابان‌های قم مظهر پاکی عفاف و حجاب و طهارت باشد. کسب تقوا آن است که اصناف و کسبه ما پرچم‌داران امربه‌معروف و پاکی باشند. کسب تقوا این است که ادارات ما از رشوه و از هر آلودگی پاک باشند. کسب تقوا آن است که خانه‌های ما به ذکر خدا و تربیت ایمانی روشن شود. تقوا یک امر انتزاعی دور از سبک زندگی و حقیقت حیات ما نیست. تلاش کنیم در هفته‌های باقیمانده و دهه باقی‌مانده از این ماه مقداری خود را آماده‌تر کنیم برای استقبال از ماه مبارک رمضان. خدایا ما را توفیق ورود پاک و نورانی به ماه شریف رمضان عنایت و کرامت بفرما.

مناسبت‌ها:

1. سالروز شهادت آیت‌الله شهید صدر:

سالروز شهادت آیت‌الله شهید صدر و خواهر بزرگشان را داریم. من چند جمله کوتاه در باب این شخصیت بزرگ عرض می‌کنم. همچنان تصورم این است که حوزه نجف و قم و جامعه ما شهید صدر را در جایگاه بزرگش نشناخته است. شهید صدر آن نابغه بزرگی که قبل از پنجاه‌سالگی به دست صدام و برای دفاع از امام و انقلاب اسلامی به شهادت رسید؛ اما این چهره پنجاه‌ساله رتبه مراجع بزرگ بود. مرحوم شهید صدر در مراتب علمی همه پله‌ها را درنوردیده بود. مرحوم شهید صدر در فلسفتنا و اقتصادنا در برابر امواج ماتریالیستی و لیبرالیستی و اقتصادها و فلسفه‌های غربی در جوانی تولید فکر کرد و دانشگاه‌ها و حوزه‌ها را تحت تأثیر خود قرارداد. در همه قلمروهای فقه و اصول نوآور بود اندیشه‌های ناب و نوی او در فلسفتنا اقتصادنا الاسس المنطقیه در مباحث ناب فقهی و اصولی ایشان یک گنج فاخر برای امت اسلام و حوزه‌های علمیه و همه مسلمانان است. الازهر و متفکران غیر شیعه هم از منهل علم شهید صدر بهره‌ها برده‌اند. این جایگاه رفیع را باید شناخت. اندیشه ناب شهید صدر رهگشای ابواب علمی در مراکز دینی و حوزوی ماست.

در بعد اخلاقی و معنوی شهید صدر از جلوه‌های ناب عالمان اخلاق ما بود. آخرین سخن اخلاقی ایشان را بارها من شنیده‌ام و به آن انس ورزیده‌ام. چقدر زیبا و جذاب با آن بیان شیوا و شیرین خود جمع کثیری از طلاب را به گریه وا‌می‌دارد. آن سخنان جذاب ایشان آن زندگی پاک و زاهدانه و اخلاقی ایشان واقعاً از ضرب‌المثل‌های روزگار ماست.

اما نکته آخر افزون بر علم و دانش و کتاب‌ها و شاگردان بزرگ و برجسته و آثار و مفاخر فکری و قلمی و اخلاقی ایشان روح انقلابی و شجاعت شهید صدر ضرب‌المثل عصر ماست. بارها صدام به او پیام داد. دست از انقلاب اسلامی امام و ایران بردارد. انت سید العراق همه‌چیز برای تو. مرحوم شهید صدر گفت من می‌بینم که آمال انبیا، طموحات^[1] انبیا و آرزوهای تاریخ توحید به دست امام و ملت ایران و در قالب انقلاب اسلامی رقم خورده است. جانش وجودش و حیاتش را وقف اسلام و انقلاب اسلامی کرد. شهید صدر مستقیم شاگرد امام نبود. در ایران نبود. شهید صدر می‌توانست یک مرجعیت بزرگ داشته باشد اما همه این‌ها را قربانی وظیفه کرد. این الگویی است که باید به حوزه و دانشگاه و جامعه ما خط بدهد. آخرین بار پیک صدام خدمت ایشان آمد. گفت باید از ایران و انقلاب اسلامی دست‌برداری. شهید صدر گفت اگر دست برندارم چه می‌کنید؟ گفت و الا فالاعدام. اگر این نباشد تو را اعدام خواهیم کرد. آن‌کسی که آنجا بوده می‌گوید شهید صدر بلند شد عبا را روی دوش خود گرفت گفت من آماده اعدامم. آدم ساده‌ای نبود. این ارزش بلند و والای انقلاب اسلامی است. جوانان بیدار ما، محور مقاومت، ملت بزرگ ایران، رنج‌های شما روشن سختی‌ها معلوم اما عنصر انقلاب اسلامی عنصری عزیز است که آن مرجع بزرگ و نابغه عظیم‌الشأن می‌فهمید امام یعنی چه؟ انقلاب اسلامی یعنی چه؟ در سخنش فرمود در امام ذوب شویم در سخنش فرمود ملت ایران آرزوی تاریخی انبیا را محقق کردند. رحمت و رضوان الهی بر روان پاک شهید صدر و همه شهدای اسلام و عراق و محور مقاومت با تقدیم صلواتی بر محمد و آل محمد.

2. انتخابات

انتخابات همچنان حرف اول و آخر ماست. انتخابات باید از سوی نامزدها و حاضران درصحنه جدی گرفته‌شده باشد. بااحساس مسئولیت و با برنامه و نگاه‌های جدید و نو و با آن شاخص‌هایی که رهبری معظم تعیین کرده‌اند. جریان‌هایی که می‌خواهند وارد عرصه انتخابات شوند آن شاخص‌ها و مؤلفه‌ها و دارا بودن برنامه را باید جدی بگیرند. دوم اینکه مردم باید انتخاب دقیق انجام دهند. لیله القدر شما و کشور انتخابات است و باید انتخابات درست و دقیق انجام گیرد. نباید اینجا ملاحظات و هواهای نفسانی و گروهی دخالت کند. آنچه مصلحت اسلام و انقلاب و ملت است و شاخص‌های کاری تعهد و تخصص و آگاهی و شجاعت را مدنظر قرار دهیم. سوم اینکه حضور حداکثری را غفلت نکنیم. بارها گفته‌شده رهبری معظم فرمودند هر یک رأی شما منزلت ایران و اقتدار آن را بالا می‌برد. هیچ عذری موجه دوری از صحنه انتخابات نیست. و چهارم اینکه از مسئولان انتظار می‌رود در ماه‌های منتهی به انتخابات بیش از گذشته دقت کنند.

• اینکه معیشت مردم را بیش از گذشته توجه کنند. گرانی‌ها همراه کمبود و صف واقعاً درد مضاعف است. دولت محترم دستگاه‌های مسئول در سطح کشور و استان‌ها و شهرها باید همه همتشان را به کار ببرند و وضع معیشت را تا جایی که برایشان میسر است بهبود ببخشند و برایشان قابل‌قبول نیست. سختی برای مردم زیاد است بار سنگینی روی دوش آن‌هاست. این انتظار می‌رود.
• از سوی دیگر انتظار می‌رود آقایان مسئول این‌قدر به حواشی بی‌ربط نپردازند. یک روز آن مسئله، رفراندوم و آن چیزهایی که امروز مسئله مردم نیست. مسئله مردم این است که زندگی درستی داشته باشند. مسئله مردم این است که شما مرغ و سیب‌زمینی و تخم‌مرغ را درست به دستشان برسانید. سال تولید را مهم بشمارید. پایه‌های رشد تولید را از اول سال بریزید. این‌ها مسائل اصلی مردم‌اند. به حاشیه رفتن به مسائل بی‌ارتباط پرداختن چیزهایی که موجب تفرق می‌شود حرف‌هایی که برخلاف اندیشه رهبری است مطرح کردن این‌ها مقبول نیست. این انتظار مردم است که همه پای‌کار بیایند و ما یک انتخابات باشکوه و با نتایج بسیار خوب برای ملت بزرگمان داشته باشیم. (تکبیر)

3. برنامه 25 ساله همکاری ایران و چین

در خصوص برنامه 25 ساله همکاری ایران و چین حرفهای زیادی زده شده است. من فقط به دو سه نکته کوتاه اشاره می‌کنم:

• یکی اینکه این خط راهنمای کلی است که کار زیادی هم روی آن شده است؛ اما وقتی به عمل بخواهد دربیاید ادامه آن توافقنامه‌هاست باید مسیر مجلس شورای اسلامی و مسیرهای قانونی را طی کند. هیچ‌کس نباید از این نگران باشد.
• آنچه انسان را در بعضی از این حرف‌هایی که غربی‌ها و غرب‌گراها می‌زنند به تردید وا‌می‌دارد این است که این‌ها حس می‌کنند با یک تدبیر بالا جبهه تحریم در حال شکسته شدن است و باتدبیر دقیق نقشه‌های سهمگین غربی‌ها پیمان‌شکنانی که امضای خودشان را پاره کردند در حال نقش بر آب شدن است. آنها ازاینجا می‌سوزند. دردشان این است. دردشان این است که در دوره ترامپ و بعد از او آقایانی که سر کار هستند می‌خواستند ملت ایران را اسیر خود کنند ما راه‌های جدیدی پیدا کردیم. این هوش و تدبیر ماست. بله شما که دلتان با غرب است. غربی‌هایی که پیمان‌شکنید. ترسوها و غربی‌های نادان طبعاً به توافقاتی این‌چنینی می‌تازند. ملت ما مطمئن باشد این راه به‌درستی طی خواهد شد و این هیمنه یک‌جانبه آمریکا و غرب پیمان‌شکن شکسته خواهد شد و انقلاب اسلامی از همه این موانع عبور می‌کند و به اوج و قله پیروزی خواهد رسید. ان‌شاءالله. (تکبیر)

4. نصیحتی به دولت تاجیکستان

من از سه چهار نکته‌ای که در مسائل بین‌المللی می‌خواستم بگویم می‌گذرم و فقط به یک نکته بسنده می‌کنم و آن نصیحتی به دولت تاجیکستان است. دولت همسایه ماست و روابط ما هم روابط خوبی است. اما مرتب گزارش‌هایی که ازآنجا می‌رسد این است که مرتب دانشجویان و طلاب تحصیل‌کرده در ایران، قم و تهران مورد تعرض قرارداده و دستگیر کرده‌اند، زندانی کرده‌اند، شکنجه کرده‌اند. این رسم انسانی نیست. دولت تاجیکستان بداند ایران در برابر تروریست ایستاد. حاج قاسم ما تروریست را در عراق دفن کرد. درس‌خوانده‌های در ایران تحصیل‌کردگان دانشگاه‌ها و حوزه‌های ایران همه مبشران آزادی، صلح و همبستگی ملت شما هستند. این‌ها را کم نشمارید، آزار ندهید؛ بدانید ایران، ملت ایران و دانشگاه‌های ایران همراه شمایند به سود شماست با این‌ها همکاری کنید. گزارش‌هایی که می‌رسد گزارش‌های بسیار آزاردهنده‌ای است. انتظار می‌رود دستگاه دیپلماسی ما مسئله را جدی دنبال کند. دولت تاجیکستان موضوع را مهم بشمارد. بالاخره امت اسلام حساس است که فرزندان شما فرزندان اسلام تحصیل‌کردگان شما این‌طور در عذاب و ناراحتی باشند.

دعا:

نسئلک اللهم و ندعوک باسمک العظیم الاعظم الاعز الاجل الاکرم یا الله. اللهم انصر الاسلام و اهله و اخذل الکفر و اهله. خدایا باران رحمتت را بر ما بباران. خدایا همه گرفتاری‌ها و سختی‌ها را از ملت و امت ما دور بدار. اموات و درگذشتگان ما شهدای عالی‌مقام ما و امام شهدا را با اولیای خودت محشور بفرما. مریضان جانبازان مریضان موردنظر را شفا عنایت بفرما. همه بلاها را ازجمله کرونا را از ملت و امت ما دور بدار. سلام و درود ما را به محضر امام عصر سلام‌الله‌علیه ابلاغ بفرما. در فرج نورانی او تعجیل بفرما.

بسم‌الله الرحمن الرحیم قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿١﴾اللَّهُ الصَّمَدُ ﴿٢﴾لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ﴿٣﴾وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ ﴿٤﴾^[2] والسلام علیکم و رحمه الله.

^[1]. اشتیاقات. 

^[1] سوره الأحزاب : 70

^[2] سوره اخلاص

سخنرانی جمعه آیت‌الله اعرافی

بسم‌الله الرحمن الرحیم

الحمدلله و الصلاه و السلام علی رسول‌الله و علی آله آل الله سیما بقیه الله. اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم‌الله الرحمن الرحیم يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرينَ‏^[1]

يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ وَ لا تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ‏^[2] عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله.

توصیه به تقوا:

مع الاسف به دلیل شرایط جدید کرونایی باز از اقامه نماز جمعه محروم هستیم و از این طریق عرض ادب و ارادت دارم محضر مردم عزیز و شریف قم و همه بزرگوارانی که دل درگرو نماز زیارت و جمعه و جماعت دارید و همه شما و خودم را در این ماه بسیار عزیز و شریف و در این ایام بسیار خجسته و فرخنده و در ماهی که دو عید بزرگ را در بردارد همه و خودم را به تقوای الهی و بهره‌گیری از این فرصت‌های بسیار عزیز و شریف فرامی‌خوانم و امیدوارم همه بتوانیم از فیوضات بیکران این ماه و فیض عید بزرگ غدیر خم بهره‌مند باشیم. در فراز اول به چند نکته پیرامون عید غدیر خم اشاره می‌کنم.

پیرامون عید غدیر خم

عید غدیر خم عید الله‌اکبر عید ولایت و امامت و عید اتصال انسان‌ها به راهبری عادلانه و صحیح و جامع است. این عید را به همه شما جوانان عزیز، مردان و زنان بزرگوار و بینندگان و شنوندگان ارجمند تبریک و تهنیت عرض می‌کنم. عظمت عید غدیر در این است که امتداد رسالت و نبوت را تضمین می‌کند و راه سعادت را به بشریت می‌نمایاند. نیابت و خلافت و ولایت امام امیرالمؤمنین و فرزندان بزرگوار ایشان از اموری است که از آغاز رسالت پایه‌ریزی شد بلکه ریشه در تاریخ توحید و نبوت از آغاز خلقت و رسالت تا زمان پیامبر گرامی اسلام دارد. رسول خدا هم از آغازین روزهای شروع رسالت و روزهای نخست بعثت پایه‌های امامت و ولایت را ریختند و راه را نشان دادند.

 اما در میان این ایستگاه‌های متعددی که در آن ایستگاه‌ها رسول خدا راه را به اصحاب و جامعه نشان می‌داد، امتداد رسالت و نبوت را در خط ولایت و امامت نشان می‌داد، برخی از ایستگاه‌ها و سکوهای تبیین امامت و ولایت از یک برجستگی و شکوه بالاتری برخوردار است. شاید بتوان گفت مهم‌ترین ایستگاهی که در اواخر عمر شریف پیامبر گرامی اسلام که در آن ولایت و امامت امیرالمؤمنین تبیین شد و حجت را بر همه تمام کرد و آیاتی در قرآن در ارتباط با آن نازل شد داستان بزرگ غدیر خم است.

^[1] (5) المائدة : 67

^[2] (3) آل‏عمران : 102

1.   علل ماندگی تاریخی یک واقعه:

من مقدمه‌ای را عرض می‌کنم که عظمت و معماری غدیر برای ما یادآوری بشود. قصه غدیر خم قصه پرشکوهی است که معمار آن پیامبر خدا با فرماندهی خداوند متعال است. وقتی داستانی بخواهد در تاریخ ماندگار شود، اگر همراه چند نکته ضمیمه و پیوست شود ماندگارتر می‌شود. ما در طول روز و هفته و ماه و سال و دهه‌های عمرمان حوادث متعددی را می‌بینیم قصه‌های مختلفی اتفاق می‌افتد، اخبار آنها ازلحاظ کوچکی و بزرگی و اهمیت داشتن و نداشتن ثبت و ضبط می‌شود؛ غالب این قصه‌های تاریخی و اتفاقاتی که در زندگی فردی و اجتماعی ما و در جامعه بشری رخ می‌دهد غالباً در زیر چرخ‌های تاریخ هضم می‌شوند و به فراموشی سپرده می‌شوند. بعضی از این قصه‌ها و داستان‌ها در کتب تاریخی می‌ماند. اما اینکه یک داستان در متن حافظه یک امت بماند و نقش‌آفرین در طول تاریخ باشد کم است. شما در میان هزاران جنگ و معرکه یک عاشورایی می‌ماند بااین‌همه عظمت و شکوه و ماندگاری. چون این قصه بسیار متفاوت است. حال اگر ما بخواهیم حادثه‌ای را در تاریخ ماندگار کنیم دو سه نکته اینجا مهم است.

• قبل آن حادثه و اتفاق دیگران را منتظر کنیم. منتظر ساختن دیگران و ایجاد حالت سؤال و انتظار برای حادثه و قصه موجب می‌شود وقتی واقعه رخ می‌دهد چون از قبل منتظر بودند این خوب بماند.
• آن اتفاق همراه پیوست‌ها و ضمایمی‌ شود که خوب بماند. خرداد 42 قصه فیضیه چرا مانده است؟ چون هم ذات آن بزرگ بود و هم همراه وقایعی بود که آن قصه را ماندگار کرد. عاشورای 1342 شد و ماندگار شد.

پس ماندگاری یک حادثه تاریخی اولاً به عمق و عظمت و ماهیت آن حادثه و پیام آن برمی‌گردد و ثانیاً به معماری آن حادثه برمی‌گردد. ازجمله اینکه از قبل جامعه چشم دوخته باشد به اینکه چگونه بناست این واقعه رخ دهد. سوم اینکه همراه با نکاتی باشد که این حادثه ماندگار شود.

2.   علل ماندگاری واقعه غدیر خم:

با این مقدمه قصه غدیر خم که تقریباً از آخرین مواقف و ایستگاه‌هایی است که در آن رسول خدا، امیرالمؤمنین را به‌عنوان زعیم امت و امام جامعه تعیین می‌کنند همراه با مجموعه‌ای از نکات واقع شد که نتواند دست‌های توطئه و همه پدیده‌های طبیعی و ساخته‌شده این قصه را فراموش کند و آن را به فراموشی بسپارد. من به بعضی نکاتی که رسول خدا به خلق حادثه غدیر و معماری این داستان بزرگ و این قصه بسیار عظیم تدبیر کرده‌اند اشاره می‌کنم. اینها نکاتی است که موجب شد این قصه بماند و در تاریخ نقش‌آفرین باشد و علی‌رغم همه توطئه‌هایی که چیده شد تا امامت امیرالمؤمنین و قصه غدیر دفن شود و به فراموشی سپرده شود بازبماند و هدایتگر جامعه بشری باشد. این نکات را از میان حدود 20 نکته‌ای که در خلق این حادثه بزرگ طراحی شده بود چند تایش را عرض می‌کنم. اینها تدبیر رسول خدا برای ماندگاری این قصه است. عاشورا به خاطر نکاتی که در آن بود ماندگار شد. چرا غدیر ماند؟ به خاطر نکاتی است که در خلق این حادثه تدبیر شد.

• غدیر را پیامبر خدا برای آخر عمر خودشان قراردادند. ده‌ها بار آیه نازل شد و در مواقف گوناگون در جنگ و صلح و مکه و مدینه رسول خدا انگشتشان را به زعیم امت و امام آینده یعنی امیرالمؤمنین نشانه رفتند. اما غدیر خم تنظیم شد که در آن ماه‌های آخر عمر شریف پیامبر خدا اتفاق بیفتد. آنچه در اواخر رخ می‌دهد این ماندگارتر است.
• غدیر خم با حجه‌الوداع پیوند خود. یعنی آخرین حضور رسول‌الله در مراسم بزرگ غدیر خم
• این سفر پایانی پیامبر اعلام‌شده بود به همه نقاط پیامبر اسلام که پیامبر خدا به حج خواهند آمد و به شکلی هم رسانده شده بود که این آخرین حج پیامبر خداست. اینها همه ذهن جامعه را برای شنیدن و دیدن این حادثه آماده می‌کرد. برای همه حالت انتظار به وجود می‌آورد.
• به دلیل این اعلام‌های قبلی و اطلاع‌رسانی‌های گسترده آخرین حج پیامبر یک حج پرجمعیت پرشکوه بود. از 20 هزارتا حدود 100هزار از حاضران غدیر خم در تاریخ رقم داده شده است. با آن جمعیت یک نسبت 20 تا 100هزار یک جمعیت بزرگ است با آن اوضاعی که بود. قاعدتاً آنانی که در غدیر خم بودند بخشی از جمعیت حجاج بودند. لذا غدیر همراه شد با اعلام قبلی با حضور مسلمانان از همه نقاط و مناطق و قبائل و عشایر در این مراسم بزرگ.
• این حضور، در مکه اتفاق نیفتد. حج وقایع زیادی دارد. عرفات و منا و طواف و سعی، اتفاق افتادن حادثه نصب امام و جریان خلافت امیرالمؤمنین در خود مکه می‌توانست یک حادثه عادی در کنار بقیه مراسمات باشد. پیامبر خدا از قبل همه را فراخواند و چشم‌به‌راه کرد ولی در مکه این را رقم نزد. بازهم انتظارها افزوده می‌شود این واقعه در شرایط طبیعی و عادی رخ نمی‌دهد. همه از حج فارغ می‌شوند به سمت شهرهایشان می‌روند و به بیابان می‌آیند. بنابراین بعد حج خودش موجب می‌شود انتظار بیشتر شود و حادثه برجسته‌تر شود.
• این اتفاق به حال طبیعی در بازگشت رخ نمی‌دهد. حضرت به‌جایی می‌آیند. مردم متفرق شده‌اند. حضرت می‌ایستد و می‌گوید آنها که رفته‌اند برگردند. جمعیت انبوه بعد حج انتظاراتی که در آنها ایجادشده بود و بعد متفرق شدن دومرتبه فراخوان دادن و اینها را جمع‌کردن. آن هم اتفاق را در محدوده روستا و شهر رقم نمی‌زند.
• همه به بیابانی سوزان می‌آیند و در جمع بین 20 تا بالای 100 هزاری که در تاریخ آمده و همه حج انجام داده و همه به نحوی در حال وداع با رسول‌الله‌اند. بعد هم این قصه وسط روز انجام‌شده که هیچ‌چیز مخفی نباشد و سپس پیامبر سخنرانی می‌کند که هم نقل‌های کوتاهی دارد هم مفصل.

به‌هرحال آن جمعیت زیاد وسط بیابان با آن حال عطش و تشنگی با سؤالاتی که داشتند و انتظار، سخنرانی پیامبر به‌عنوان یکی از آخرین سخنرانی‌های آینده‌ساز در این جمعیت ارائه می‌شود. سخنرانی بسیار مفصل است.

• این نکته هم هست که در این سخنرانی پیامبر خدا یک‌طرفه سخن نمی‌گوید. کلمه به کلمه سخنان خودش را شاهد می‌گیرد و مردم تأیید و اعتراف می‌کنند که تو اینها را ابلاغ کردی و این ارتباط هم برقرار می‌شود.
• همه اصحاب و صحابه بزرگ هم وجود دارند و کسی نیست از بزرگان که نباشد.

در وسط بیابان در این شرایط و با سؤالاتی که از قبل آمده و همراه حضور چند آیه و اعلام رسول خدا بر نزول آیات و آن خطاب شدیدی که در آن آیات آمده که حتماً آن را انجام بده پیامبر خدا در آخر سخن می‌گوید: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه». به این هم بسنده نمی‌کند و علی را دست می‌گیرد و بالا می برد که هیچ شبهه و ابهامی در تاریخ نماند. پیامبر خدا بعد حج وسط بیابان بعد آن سخنرانی با نزول آیات وحی رسول خدا سخن آخر را بیان می‌کند. علی را هم به بالای دست می‌گیرد و بالا می برد که شبهه‌ای باقی نماند. مراسم هم که تمام می‌شود از همه بیعت می‌گیرد. این قصه با این ابعاد باعث شد که غدیر بماند.

1.   تلاش دشمنان در حذف واقعه غدیر

برادران و خواهران بزرگوار جریان امامت و ولایت امیرالمؤمنین آن‌قدر دشمن داشت که اگر این دلایل واضح و براهین قاطع نبود آن را محو کرده بودند. کاری که معاویه و خلفای بنی‌عباس و بنی مروان کردند که نام علی را غدغن کردند و سب می‌کردند، فضائل او را مخفی می‌کردند و روایاتی علیه امیرمومنان می‌ساختند. علی‌رغم همه این امواجی که درست شده بود که علی در تاریخ دفن شود، آن معماری رسول خدا ماندگار شد. مرحوم علامه امینی در کتاب شریف الغدیر قصه غدیر را از 110تن از اصحاب نقل می‌کند و از 83 نفر از تابعین و از صدها کتاب و منبع و مرجع در طول این قرون گذشته نشان می‌دهند که قصه غدیر واقع شده است. آیات آن تفسیر شده است و در مدح غدیر شعرها و قصائد سروده شده و کتاب‌ها نوشته شده است و حدیث‌ها نقل‌شده است که معماری این قصه واقعی باشد. این غدیر خم است که ماندگار شد. به همین دلیل یک عید بزرگ است. به همین دلیل غدیر خم تمام تاریخ انبیا را ضمانت ماندگاری می‌دهد. اگر نباشد این تاریخ ابتر می‌شود. چرا خدا خطاب به رسول‌الله فرمود اگر انجام ندهی رسالتت را انجام نداده‌ای؟ چون این نکته محوری کانون هدایت بشر تا قیامت است. هم امتداد گذشته است و هم هدایتگر بشر تا آخر است. همه‌چیز بر محور این کانون جمع می‌شود. پس حدود 20 نکته مهم در این حادثه قرار دارد. ازنظر روان‌شناختی جامعه‌شناختی سیاسی طوری تدبیر شد که این قصه این‌قدر باشکوه بماند و مثل نهری خروشان و جوشان ناپاکی‌ها را بزداید و مقابل همه دسیسه‌ها برای محو این قصه مقاومت کند. امروز هم ما افتخار داریم که با براهین واضح و ادله روشن این امامت و ولایت در دست ماست. البته غدیر خم پیامی ویژه دارد که امامت و ولایت به معنای خاصی باشد که ما به آن معتقدیم.

2.   پیام غدیر برای همه مسلمین

در غدیر خم یک پیام عمومی و مشترک برای همه امت اسلام هم هست. همه امت اسلام پیرامون محبت خاندان پیامبر و معرفتی که از آنها به ارث رسیده است این میراث عظیم علمی می‌توانند جمع شوند. میراث عظیم علمی نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه و روایات ائمه هدی و باقرین و صادقین میراثی است که برای همه امت اسلام است. امروز هم ما به‌عنوان حوزه قم عرض می‌کنیم راه مرحوم آیت‌الله بروجردی، امام عظیم‌الشأن و بزرگوار و رهبری معظم و مراجع عظام ما راه عرضه این معارف عظیم به امت اسلام است. عرض ما این است که این معارف غدیر و ولایت معارفی برای همه امت اسلام است و خوشبختانه در میان امت هم از مذاهب مختلف عشق و علاقه به این منبع جوشان را فاقدیم.

3.   پیام غدیر برای بشریت:

البته فراتر از امت اسلام پیامی هم برای بشریت دارد. راه علی، نهج‌البلاغه عرفان عقاید کلام اخلاق و مبانی فکری امیرالمؤمنین برای همه بشریت است. امیدواریم از این فرصت بتوانیم استفاده کنیم. مجدداً عید غدیر را به همه شما تبریک عرض می‌کنم و امیدوارم علیرغم شرایط کرونایی در خانه‌های خودمان در مساجد و هر جا که میسر است این مشعل ولایت و غدیر را روشن‌تر نگاه‌داریم و این پیام را به نسل امروز و جوانانمان منتقل کنیم.

مناسبت‌ها:

در بخش آخر از عرایضم چند نکته را اشاره کنم. افزون بر تبریک عید غدیر و همه مناسبت‌های این ماه و آرزوی قبولی طاعات در عرفه و همه فرصت‌های این ماه شریف، ولادت امام هادی را تبریک عرض می‌کنم و امیدوارم که با بهره‌ای که از این ماه گرفتیم بتوانیم وارد ماه محرم و قیام و عزای این ماه شویم. الآن تدابیر لازم برای احیای غدیر و عاشورا متناسب با شرایط و رعایت ضوابط بهداشت و سلامت را باید داشته باشیم. ان شاء الله هیئات و عزاداران ما و همه علاقه‌مندان به این خاندان با بهره‌گیری از غدیر آماده گرامیداشت عاشورا شوند.

1.   روز کار و کارآفرینی

روز کار و کارآفرینی را گرامی می‌داریم. مقوله آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و اتصال علم و تئوری‌های علمی به کار و عمل در زندگی امر مهمی است. ما هم در حوزه هم در آموزش‌وپرورش هم دانشگاه باید اتصال معارف و معلومات با حوزه عمل از طریق کارآفرینی و آموزش‌های فنی حرفه‌ای را مهم بشماریم. نظام آموزش‌وپرورش ما و دانشگاه باید نظامی باشد که کارآفرین باشد و زمینه را برای نقش‌آفرینی جوانان در عرصه عمل فراهم کند.

2.   عدم تفاوت رفتار دموکرات‌ها و جمهوری خواهان

در خصوص مسائل بین‌المللی اشاره کنم همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد جریان دموکرات‌ها در امریکا با جمهوری‌خواه‌ها و گروه‌های مختلف و احزاب در ذات و صلبشان متأسفانه تغییر و تحولی نمی‌بینیم. البته استقبال می‌کنیم که اینها بیدار شوند و از مظالم پیشینشان در یک قرن گذشته دست‌بردارند. ولی متأسفانه پرونده مظالم آنها در صدسال گذشته حاکمیت اینها به‌عنوان قدرت جهانی پرونده بسیار بسیار تاریکی است. صدها جنگ و اشغال و آن‌همه مظالم و خونریزی‌ها و غارت گری‌ها در پرونده‌شان ثبت است و تا به الآن ما بازگشتی از آنها شاهد نیستیم. در شعار تفاوت‌هایی دارند ولی در باطن فرقی ندارند. دموکرات‌ها ظاهر فریبنده‌ای دارند اما باطنشان آسیب‌زا و پرخطر است. همین جریان که آمد علی‌رغم شعارهایی که می‌دادند شاهدیم در دنیا فرقی نکرده است. خون‌ها ریخته می‌شود. در لبنان این‌همه مظالم به وجود می‌آورند بر محور مقاومت و فلسطین مثل گذشته و گاهی پیچیده‌تر ظلم می‌شود. در عراق این‌همه فتنه‌انگیزی‌ها انجام می‌شود و در افغانستان هم شاهدیم که این‌ها ظالمانه آمدند اشغال کردند و امروز هم با نقشه‌های پیچیده‌ای دارند دست‌نشانده خودشان را در طیف‌های مختلف تقویت می‌کنند. در قصه برجام هم همان روزهای اول می‌توانستند بگویند ما به عهدمان بازمی‌گردیم ولی بازنگشتند و این رفت‌وبرگشت‌های غلط و این ظلم‌ها و ستم‌ها و نقشه‌های شیطانی و اهریمنی را همچنان در این آقایان هم می‌بینیم که همه نشان‌دهنده این است که ما باید روی پای خودمان بایستیم. نباید نگاهمان به آنها باشد. باید با مقاومت از این خطرها عبور کنیم. انقلاب اسلامی افتخار دارد که توطئه‌های فراوان را شکسته و جلوآمده. این فشارها طبعاً باید ما را بیدارتر کند.

3.   مسئله افغانستان

آنچه در افغانستان می‌بینیم بسیار آزاردهنده است. ما واقعاً باید در افغانستان از ملت بزرگ و علما و بزرگان افغانستان هم تشکر کنیم به خاطر مقاومتشان و هم بخواهیم مقابل امریکا بایستند. هم راه را برای گرایش‌های تند و افراطی که اقوام و مذاهب و نژادها را پراکنده می‌کنند و خشونت در کارشان است باز نکنیم و هم اینکه وحدت و یگانگی افغانستان حفظ شود. افغانستان کشور عظیم و بزرگی است که باید بر پای خود بایستد. خشونت‌ها و تندروی‌های مذهبی تفرق و پراکندگی شایسته نیست. برای مردم افغانستان و امت اسلام آرزوی عزت و سلامت و توفیق داریم. در مسائل داخلی امیدواریم که در فضای جدیدی که در انتخابات پدید آمده انشاء الله هم مجلس تلاش مضاعف کند.

4.   دو اتفاق مهم در کشور:

در آستانه دو اتفاقیم یکی شکل‌گیری دولت جدید و دیگری برنامه هفتم توسعه. به‌کارگیری نخبگان حضور جوانان و بازگشت هرچه بیشتر به روح مقاومت و گفتمان انقلاب اسلامی باشیم و با علم و دانش و شجاعت و اعتمادبه‌نفس و اتکا به ارزش‌های متعالی اسلام و ارزش‌های متعالی اسلامی راهی برای گره‌گشایی از مشکلات مردم بازکنیم. خط فقر بالاآمده و جمعیت‌های دارای مشکل فراوان‌اند. مشکل کرونا مضاعف است. باید شاهد حرکت جهادی و برنامه‌ریزی اساسی باشیم. به‌ویژه برای بخشی از کشور در سختی بیشترند.

5.   اعلام همبستگی حوزه و خوزستان:

اینجا واقعاً باید اعلام کنیم به‌عنوان قم و حوزه همبستگی خودمان را با مردم عزیز و شریف خوزستان که مردم قهرمان دفاع مقدس بودند و سینه در برابر حمله‌های دشمن سپر کردند و ایستادگی کردند عزیز و بزرگ و شریف‌اند و امروز مواجه با مشکلاتی هستند. امیدواریم دولت و مسئولان با سرعت مشکلات این عزیزان را رفع کنند. در آب‌وهوا و فاضلاب و مسائل مختلف مشکلاتی دارند که باید حل شود. ما هم حتماً در کنار شما خواهیم بود و در حد توانمان مراجع بزرگ و حوزه و علما و همه ملت در کنار شما خواهند بود و انشاء الله دولت و مجلس مشکلات شمارا رفع می‌کنند.

امیدواریم خداوند الطاف و عنایاتش را ملت ما افزون فرماید و سلام و درود ما را به حضرت ولی‌عصر ابلاغ فرماید و همه گرفتاری‌های ما را به برکت این ایام برطرف فرماید. والسلام علیکم ورحمه الله و برکاته.

خطبه‌­های نماز جمعه آیت‌الله اعرافی

خطبه اول:

السلام علیکم ورحمه الله و برکاته. اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم نحمده علی ما کان و نستعینه من امرنا علی ما یکون و نومن به و نتوکل علیه و نستغفره و نستهدیه و نعوذ به من شرور انفسنا و سیئات اعمالنا و نصلی و نسلم علی سیدنا و نبینا ابی القاسم محمد و علی آله الاطیبین لاسیما بقیه الله فی الارضین

توصیه به تقوا

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم الرحیم يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ وَ لا تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ‏[1] عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله و ملازمه امره و مجانبه نهیه فتجهزوا عبادالله فقد نودی فیکم بالرحیل و تزودوا فان خیرالزاد التقوا

همه شما برادران و خواهران و نمازگزاران گرامی و خودم را به تقوای خداوند و پرهیز از گناهان و آلودگی‌ها و عمل به فرمان‌های خداوند در همه شئون و ساحت‌های زندگی سفارش و دعوت می‌کنم. امیدوارم خداوند همه ما را مشمول الطاف بی‌کران خود و موفق به رعایت تقوا در همه شئون زندگی عنایت و کرامت بفرماید.

^[1] سوره آل‏‌عمران، آیه 102

نکاتی پیرامون امام حسن عسکری

گرچه ما سلسله مباحثی داشتیم اما آن سلسله مباحث در این هفته پی گرفته نخواهد شد و به بحثی و بیان نکات کوتاهی پیرامون شخصیت و زندگی حضرت امام حسن عسکری سلام‌الله‌علیه خواهیم پرداخت. امروز روز شهادت پدر حضرت حجت و امام یازدهم حضرت امام حسن عسکری سلام‌الله‌علیه است. بیان نکاتی پیرامون این شخصیت گران‌قدر و بزرگ و آخرین حلقه از زنجیره و سلسله مبارک امامان حاضر است و به همین دلیل بیان چند نکته مناسبت دارد.

طبق نقل مشهور و قریب به‌اتفاق مورخین شهادت ایشان در هشتم ربیع سال 260 هجری قمری است. در میلاد ایشان هم به لحاظ روز هم به لحاظ ماه هم به لحاظ سال اختلافاتی در تواریخ وجود دارد اما در شهادت ایشان کمتر اختلافی است و بنا بر نقل بسیار مشهور چنین روزی امام در سامرا به لقاءالله شتافتند و با شهادت ایشان آخرین امام حاضر در میان جامعه عمرشان به پایان رسید و دوره امامت حضرت حجت در غالب غیبت صغرا و کبرا آغاز شد.

1.   شرایط زمان امام عسکری

عصر امام حسن عسکری عصر خاصی است و اواخر آن دوره اول و روبه‌پیشرفت ظاهری عباسی قرار دارد. امام هم مثل سایر ائمه مثل مقاطع دوره خلافت بنی‌عباس با سختی‌های زیادی مواجه بودند و همان‌طور که مستحضر هستید یک آزادی ظاهری و شکلی که در عصر امام رضا پدید آمد آن ولایت‌عهدی تحمیلی که به شکلی برخی آزادی‌ها برای امام پدید آمد و جریان امامت توانست تجلی در میان جامعه بیش از زمان‌ها و مقاطع دیگر داشته باشد موجب یک نفوذ و شعاع و گستره‌ای در جریان امامت شد که دستگاه خلافت را و دستگاه غاصب بنی‌عباس را به هراس و وحشت افکند. علی‌رغم اینکه مهاجرت امام رضا سلام‌الله‌علیه و حضورشان درمرو و خراسان کاملاً تحت مراقبت بود اما خواه‌ناخواه حضور ایشان در ایران و گسترش ارتباط ایشان با جامعه و محیط فراتر از جزیره العرب موجب شناخته شدن بیشتر جریان امامت متوجه امام رضا شد.

این قصه یک وحشتی را در ظالمان و غاصبان و دستگاه خلافت پدید آورد. اینها با همه وجود خود حس کردند اگر زمینه به دست جریان امامت بیفتد و اگر فضایی باز شود تا این معارف الهی از زبان ائمه هدی منتشر شود جامعه کاملاً اقبال خواهد کرد و جریان غصب خلافت و مسیر ظلم و جنایتی که پیشه کرده بودند تغییر خواهد کرد. ازاین‌روست که با شهادت امام رضا یک عصر اختناق بسیار شدید جدید شروع می‌شود که بدین شدت حتی شاید در زمان هارون‌الرشید هم سابقه نداشت. چون اینها مواجه با جلوه گری و تلألؤ انوار امامت و ولایت شدند و مطلقاً دیگر بیان آنها این جلوه گری و تلألؤ انوار امامت قابل‌پذیرش و قبول و تحمل نبود. ازاین‌روست که سه امام بعد از امام رضا که به ابناء الرضا علیهم‌السلام نامیده می‌شوند امام جواد و امام هادی و امام عسکری سلام‌الله‌علیهم اجمعین این سه امام یک سرنوشت مشترک دارند. آن سرنوشت مشترک این است که همه در سختی بسیار شدید و در تنگنا و محاصره بی‌نظیر در تاریخ امامت قرار گرفتند. این سه امام یک سرنوشت یک شرایط ازلحاظ اجتماعی و سیاسی داشتند. این‌یک مطلب. این فشار این اختناق و این شرایط بسیار دشوار بی‌سابقه بود و نتیجه آن بود که دیدند اندک آزادی برای امام رضا چه آثاری به‌جا می‌گذارد و چطور جریان امامت در جهان انتشار پیدا می‌کند. به همین دلیل این فشار سنگین وارد شد و هر سه امام بزرگوار در شدیدترین شرایط اختناق بودند و عمرهای کوتاه که همین از قرائن روشنی است که اینها همه با سم به شهادت رسیدند.

2.   فعالیت‌­های امام عسکری

نکته دوم راجع به این سه امام بزرگوار و به‌خصوص امام عسکری سلام‌الله‌علیهم وجود دارد این است که این سه امام ضمن اینکه لازم بود به وظایف امامت بپردازند و به انجام رسالت‌های الهی اقدام کنند می‌بایست زمینه را برای غیبت فراهم کنند. این هم کار حساس و دشواری بود.

• ازیک‌طرف امام عسکری مانند پدر و جد بزرگوارشان بایستی از اندیشه اسلامی و معارف دینی صیانت کنند
• از طرف دیگر بایستی شبکه شیعیان که در جهان و مناطق مختلف انتشار پیدا کرده بود اینها را منسجم نگه‌دارند از دستبرد عقاید و افکار فاسد و باطل مصون بدارند. این هم وظیفه مهمی بود. زیرا جریان تشیع در عصر امام عسکری علی‌رغم اینکه کانون آن در محاصره و سختی بود اما این جریان آرام‌آرام زیرپوست جهان در حال گسترش و نشر بود. برای دستگاه خلافت عباسی هم خیلی سخت بود. شدیدترین وضع را برای ائمه و کانون امامت تحمیل کردند اما در همان شدیدترین شرایط در ایران و آفریقا و مناطق مختلف عالم آرام‌آرام جریان تشیع رو به گسترش بود و امام بایستی گسترش این جریان را دنبال کنند و در کنار این انحرافاتی هم متوجه جریان تشیع می‌شد. از انحراف واقفیه انحراف غلات و افکار باطل و انواع انحرافاتی که به سمت این جریان در حال رشد و گسترش متوجه بود. بنابراین وظیفه دوم امام این بود که این جریان را حفظ کنند. این جریان رو به رشد حفظ شود آن هم در شرایطی که امام ابزاری ندارد جز یک شبکه وکالتی که خیلی جاها به شکل تقیه انجام‌وظیفه می‌کند.
• وظیفه سوم امام این بود که جلو نفوذ و رسوخ افکار انحرافی و اشکالاتی که متوجه شیعه در اینجاوآنجای عالم بود را بگیرند و شیعیان را راهنمایی کنند.
• در کنار اینها این سه امام وظیفه داشتند آرام‌آرام فکر جامعه شیعه و فرهنگ آن را برای یک انتقال بزرگ آماده کند؛ از مرحله حضور امام معصوم به دوره‌ای که امام معصوم حضور ندارد و باید عالمان و اندیشمندان و متفکران اسلامی هدایت جامعه را بر عهده بگیرند. انتقال ازا ین مرحله‌به‌مرحله جدید هم دشوار بود.

بنابراین نکته مهم این است که به‌طور ویژه‌این سه امام و بالأخص امام عسکری لازم بود در کنار آن وظایف عمومی ائمه ارائه معارف الهی دفاع از اندیشه اهل‌بیت صیانت از شبکه شیعیانی که در عالم پدیدار شده بود در کنار این باید جامعه آماده انتقال شود یک دوره دشوار انتقالی در پیش رو بود. به‌خصوص امام عسکری وظیفه‌ای علاوه بر این هم داشت و آن این بود که همه آمده بودند که نگذارند امام عصر متولد شود. آن‌قدر قصه تولد و امامت امام عصر در تاریخ روشن بود که چند تا از خلفا در طول زمان همه سختی‌ها را بر خاندان پیامبر تحمیل کردند و ائمه هدی را تحت‌فشار قراردادند که امام عصر متولد نشود. مأمورها گذاشته بودند برای اینکه در خانه امام عسکری نوزادی پیدا نشود. حال امام هم باید این نوزاد متولد شود از او صیانت کند و هم در عین اینکه باید او را از دستبرد بیگانگان حفظ کند و مهم‌تر این بود که لازم بود علائم و شواهد روشنی به جامعه شیعه ارائه دهد که کسی در شک و تردید قرار نگیرد.

3.   تلاش امام عسکری برای شناساندن امام زمان

الآن هم عرض می‌کنم شواهد تولد امام عصر و حیات ایشان و نمازی که بر پیکر مطهر پدر بزرگوارشان خواندند شواهد واضح و قاطعی است. غیر از همه اخبار و روایاتی که از زمان پیامبر خدا تا امام عسکری همه می‌گفت دوازدهمین امام متولد می‌شود فرزند کیست و چه ویژگی‌هایی دارد که آنها همه ادله قاطع و محکم است و در روایات ما هم آمده است. غیرازاین امام عسکری لازم بود که به عیان نشان دهد که این مولود آمد. این هم وظیفه مهمی بود که امام عسکری بر دوش داشت و امام همه اینها را انجام دادند. در محاصره و عمر کوتاه و امامت شش سال و سختی‌های بی‌پایان به همه این وظایف قیام کردند و این میراث بزرگ فکری و علمی را برای ما باقی گذاشتند. امام عسکری علیرغم دوره کوتاه امامتشان و شهادت زودهنگامشان و علیرغم همه این سختی‌ها و فشارها به این وظایف قیام کردند میراث علمی ایشان هم میراث کمی نیست. تا آنچه الآن بیش از هزار دویست سیصد روایت از ایشان نقل و ثبت‌شده است. در ابواب مختلف کلامی فقهی و تفسیری و حدود صد نامه و مکاتبه امام به افراد خاص و شیعیان دارند. ازجمله نامه‌ای که برای مردم قم فرستادند. قم یک پایگاه مهم اهل‌بیت بود و ائمه با آن دائم در ارتباط بودند و امام عسکری نامه‌ای برای مردم قم دارد. بنابراین بیش از هزار و سیصد روایت باقیمانده قریب صد نامه و مکاتبه حدود سیصد راوی و محدثی که این میراث بزرگ را برای ما حفظ کرده‌اند. این بخشی از میراث عظیم امام عسکری است و لذا امام عسکری سلام‌الله‌علیه حق بزرگی بر همه ما دارند. حق امامت یک حق بزرگ است اما ایشان این حق رادارند که پدر امام عصر بوده‌اند و حافظ وجود و شخصیت او و مبلغ وجود شریف امام عصر سلام‌الله‌علیه بودند. ازاین‌جهت این حق عظیم را ما همواره باید گرامی بداریم و درود می‌فرستیم به روح بلند این امام بزرگوار با صلواتی بر محمد و آل محمد.

4.   خطاب به امام زمان:

اما یک جمله خطاب به حضرت ولی‌عصر ارواحنا فداه عرض کنیم. امام عصر حجت خدا مولای عزیز و بزرگ ما امروز تو صاحب‌عزا هستی. ما هم در کنار مرقد پاک فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها به تو عرض می‌کنیم آجرک الله یا بقیه الله. مأجور باشی در شهادت پدرتان. پدری که با سم جاهلانه و با غربت و مظلومیت به شهادت رسید. اما یا بقیه الله خود شما به ما آموختید که مصیبتی مثل مصیبت جدتان اباعبدالله نیست. پدرتان که به شهادت رسید مردم آمدند احترام گذاشتند تکریم کردند اما دل‌ها بسوزد برای حسین شهید که به‌جای تکریم و احترام بعد از شهادت اسب‌ها بر جنازه مطهر ایشان دواندند. تا آنجا که راوی می‌گوید حتی رضوا صدره و ظهره. رضوا شکستن نیست رضوا خرد کردن استخوانهاست. علی لعنه الله علی القوم الظالمین و سیعلم الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون. بسم الله الرحمن الرحیم إِنَّا أَعْطَيْناکَ الْکَوْثَرَ فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ إِنَّ شانِئَکَ هُوَ الْأَبْتَرُ^[1]  صدق الله العلی العظیم.

^[1] سوره کوثر

خطبه دوم:

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا ابی القاسم محمد.اللهم صل علی علی امیرالمؤمنین و علی صدیقة طاهره فاطمة الزهرا و علي الحسن الحسين سيدى شباب اهل الجنة وعلي علی ابن الحسین زین العابدین و علی محمد ابن علی و جعفر ابن محمد و موسی ابن جعفر و علی ابن موسی و محمد ابن علی و علی ابن محمد و الحسن ابن علی و الخلف القائم المنتظر صلواتک علیهم اجمعین.

توصیه به تقوا

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ كُونُوا مَعَ الصَّادِقين‏ عبادالله اوصیکم و نفسی بتقوی الله. همه شما و خودم را به تقوای خداوند در همه شئون زندگی سفارش و دعوت می‌کنم. در آیاتی که ما به تقوا فراخوانده و توصیه‌شده‌ایم هر آیه نکته‌ای دارد و این آیه سوره توبه می‌فرماید یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله و کونوا مع الصادقین. این آیه اشاره به این دارد که رعایت تقوا و پیدا کردن مسیر تقوا شرطی دارد و شرط آن ولایت ائمه و همراهی و دوستی با درست‌کرداران و راست‌گویان است. این آیه شریفه یکی از آیاتی است که با کمک قرائن داخلی و روایاتی که در شأن نزول آن وارد شده است به‌عنوان یک دلیل در ادله امامت و ولایت به شمار آمده است. زیرا صادقین به نحو مطلق اینجا مقصود است و صادق به نحو مطلق باید دارای عصمت باشد و در میان اصحاب و یاران پیامبر فقط یکجا ادعای عصمت شده است. حتی خود دیگران هم ادعای عصمت ندارند. آیه می‌فرماید اگر بخواهید صاحب تقوای واقعی بشوید صادقان را همراه باشید. با درست‌کرداران و راست‌گویان به نحو مطلق همراه باشید. اینها چه کسانی اند؟ ائمه هستند. بنابراین پیمودن مسیر تقوای خدا و پیدا کردن سعادت جاویدان جز با پیمودن راه انسان‌های معصوم و امامان معصوم میسر نیست. البته به‌ظاهر اولیه آن هم می‌گوید همراهی خوبان شرط موفقیت انسان است. برادران و خواهران اگر ما بخواهیم به مسیر تقوا هدایت شویم از آلودگی‌ها و انحرافات مصون بمانیم باید با خاندان پیامبر در ارتباط نزدیک باشیم. باید حلقه دوستان و نزدیکانمان را از خوبان اتخاذ کنیم تا رستگار شویم. خدایا به ما توفیق کسب تقوا و همراهی خوبان و امامان معصوم را در همه زندگی عنایت و کرامت بفرما.

مناسبت‌­ها

شهادت امام عسکری سلام‌الله‌علیه را تسلیت عرض می‌کنم و آغاز ولایت کبرا و امامت عظمای حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنا لتراب مقدمه الفداء را تبریک عرض می‌کنم. همین‌طور مناسبت‌های مبارک ماه ربیع میلاد پیامبر اعظم و میلاد امام صادق صلوات الله علیهما را تبرک عرض می‌کنم. هفته وحدت را گرامی می‌دارم و هفته نیروی انتظامی را به دوستان عزیزمان و زحمتکشان و حافظان امنیت جامعه تبریک عرض می‌کنم این هفته را گرامی می‌دارم برای این عزیزان که حافظان امنیت‌اند و رسالت‌های سنگینی بر دوش دارند آرزوی عزت و عظمت و توفیق دارم. همین‌طور هفته ورزش و جوانان را به ورزشکاران و جوانان عزیز تبریک عرض می‌کنم. موفقیت‌های چندگانه‌ای که ورزشکارانمان در عرصه‌های بین‌المللی داشتند را به آنها تبریک عرض می‌کنم و برای همه عزیزانمان آرزوی توفیق دارم. اما چند مطلب را فهرست‌وار و به‌اختصار لازم است اشاره‌کنم.

1.   کشتار شیعیان قندوز

نکته اول موضوع کشتار شیعیان عزیز ما و مسلمانان بزرگوار ما در افغانستان و قندوز است. حقیقتاً قصه جان‌سوز و بسیار بسیار سنگین بود. اینکه جمع زیادی از مسلمین و شیعیان روز جمعه در مسجد در حال عبادت به این شکل قساوت آمیز به خاک و خون کشیده شوند و جمع زیادی قریب دویست نفر به شهادت برسند و جمع زیادی مجروح شوند در روز روشن در مسجد روز جمعه در حال عبادت این‌یک واقعه کوچکی نبود. هم دنیا هم مسئولان در افغانستان به‌سادگی از کنار آن گذشتند. ما از همین‌جا و از کنار مرقد فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها و به نام قم و حوزه بازهم اظهار همدردی و همبستگی می‌کنیم از این عزیزانمان و خانواده‌هایی که دچار این مصیبت‌های سنگین شدند با مجروحان این حادثه و چند نکته را هم باید توجه داشت. یکی اینکه مسلمین و شیعیان در دنیا به‌سادگی از کنار این حادثه نمی‌گذرند. مسئولان در طالبان مسئولیت دارند. آنهایی که به شکل موقت الآن حاکمیت در افغانستان دارند در قبال این حوادث مسئول‌اند. کسانی که قدرت را امروز در افغانستان به دست دارند در قبال این مسئله مسئول‌اند. مجامع بین‌المللی مسئول‌اند. البته مسئولیت اصلی هم با مستکبران عالم و آمریکایی‌هایی است که شواهد و قرائن زیاد نشان می‌دهد که جریان داعش و داعشیسم پرداخته آمریکاست برای اینکه عالم اسلام را متفرق و متشتت کنند. (مرگ بر آمریکا)

نکته مهم در اینجا این است که ما در افغانستان به جد معتقدیم که باید همه گروه‌ها و ادیان و مذاهب در حکومت مشارکت داشته باشند و با یک منطق درستی حاکمیت افغانستان شکل بگیرد. در افغانستان نمی‌شود یک گروهی بقیه را کنار بزند و با زور بخواهد بر سرنوشت این کشور عزیز و بزرگ و شجاع و مقتدر را اداره کند. این شدنی نیست این نصیحتی است به آنها که شما روی قواعد درست حکومت فراگیری را دنبال کنید شما هم در آن حکومت بر اساس آن قواعد مساهمت دارید. اما اینکه یک‌جانبه بخواهید بر همه حکمرانی کنید قابل‌قبول نیست و باید اصلاح کرد ضمن اینکه شما نسبت به‌جان و ناموس و امنیت مردم در آنجا مسئولیت دارید و باید به این مسئولیت‌های خود اقدام کنید.

2.   توصیه‌­ای به جمهوری آذربایجان

نکته دوم در خصوص جمهوری آذربایجان است. ما اولاً این را عرض کنیم در قصه قره‌باغ و منازعه جمهوری آذربایجان و ارمنستان ایران بر اساس منطق اسلامی و بین‌المللی در کنار شما قرار گرفت و از حق حاکمیت آذربایجان نسبت به قره‌باغ و حق استقلال و حاکمیت یکپارچه شما دفاع کرد. رهبری عظیم‌الشأن حضرت آیت‌الله‌العظمی امام خامنه‌ای به مناسبت هفدهم ربیع‌الاول در سخنرانی‌شان قاطعانه مواضع ایران و ملت ایران و انقلاب اسلامی را اعلام فرمودند و گفتند ما از آذربایجان یکپارچه و حق حاکمیت آنها بر قره‌باغ دفاع می‌کنیم. بنابراین در جنگ شما با متجاوزان ما همراه شما بودیم. از طرف دیگر ملت ایران و مردم عزیز آذربایجان همه دارای اشتراکات فراوان انسانی دینی اعتقادی مذهبی و فرهنگی هستند. ما همه یکی هستیم. دل‌های همه مسلمانان باهم است. این هم قطعی است. مردم عزیز آذربایجان در دل‌های ما جا دارند. عزیزان ما هستند ما احساس هیچ فاصله‌ای نداریم. یکی هستیم.

اما نکته مهمی که دولت آذربایجان باید به آن توجه کند این است که ما راجع به اسرائیل و بعضی مسائل در منطقه نگرانیم. این نگرانی را شما باید رفع کنید.باید به‌حق حاکمیت ایران اقتدار ایران و مصالح ایران احترام بگذارید. ما سخن منطقی می‌گوییم. همین ایرانی که در قره‌باغ در کنار شما بود امروز می‌گوید حق ما و مصالح ما را باید رعایت کنید. نباید اجازه دهید اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌ها در کشور شما یکه‌تازی کنند. این سرزمین‌ها همه از کشور اسلام است. باید متحد و یکپارچه در مسیر درست قرار بگیرد. این آن نگرانی است که باید به آن توجه شود و ایران مقتدر به فضل خدا از مصالح خودش هر جا که لازم باشد دفاع خواهد کرد و هر جا لازم باشد اقدام خواهد کرد. (تکبیر)

3.   توصیه­‌هایی درباره مذاکرات با عربستان

موضوع سوم مذاکراتی است که کشورمان با عربستان در دست اقدام دارد. ما البته از انجام مذاکرات و تقویت ارتباط با همه کشورهای همسایه و منطقه و مسلمان استقبال می‌کنیم. مسئولین ما همیشه استقبال‌کننده از روابط خوب بودند. در این مذاکرات ما تقاضایی که داریم این است که به دو سه نکته حتماً توجه اکید بشود.

• موضوع یمن. یمن موضوع مهم بین‌الملل اسلامی است. مردم عزیز آن این سال‌ها خیلی مصیبت دیدند تلفات دادند سختی‌ها کشیدند. حق آنها این نیست که یک کشوری در مجاورت آنها این‌قدر ظلم و ستم بکند. مسئله یمن برای ما یک مسئله مهم در جهان اسلام و محور مقاومت است. حتماً دوستان ما به آن توجه خواهند کرد.
• زندانیان زیادی است که ما در عربستان داریم. از مردم شریف عربستان. ده بیست نفر از علما و بزرگان عربستان امروز در زندان‌ها هستند. جمع زیادی از جوانان عزیز و مسلمان شیعه امروز در زندان‌اند و مناطقی در سختی‌ها و رنج‌های فراوان‌اند. حتماً در مذاکرات باید رنج اینها دیده شود و گشایشی برای آنها ایجاد شود.
• مسائل حج و زیارت. حج و زیارت حق عموم مسلمانان است. در مذاکرات باید کاملاً دیده شود و به‌خصوص پرداخت دیه به شهدای منا و آسیب‌دیدگانی که در وقایع عربستان بود که به خاطر کوتاهی‌های آنها مردم عزیز ما مصیبت دیدند و آن همه سختی و رنج دیدند.

این نکات مهمی است که انشاء الله دوستان ما در مذاکراتشان توجه می‌کنند. آنها هم باید بدانند مصالح خودشان این است که این‌طور در برابر موج محور مقاومت و گفتمان انقلاب اسلامی قرار نگیرند. همراه با فتنه‌گری آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها در منطقه نشوند. این همراهی عربستان بحرین با اسرائیل و با جریان ضد مقاومت در منطقه درنهایت به ضرر خودشان تمام خواهد شد. امیدواریم از این خطاهای بنیادین و راهبردی برگردند.

4.   مسائل فرهنگی قم

نکته آخر سخن مسائل فرهنگی قم است. دلسوزان مسائل قم را مطرح کردند. مراجعات در این زمینه فراوان است. هفته قبل مطالب مهم و ارزشمندی اینجا مطرح فرمودند. بازهم باید تأکید کرد که قم پایگاه اسلام انقلاب اسلامی معارف الهی و شهری نورانی و درخشان و الهام‌بخش در عالم است. این شهر باید پایگاه معرفت و علم و دانش و اخلاق و نجابت و پاکی و طهارت و عفاف و حجاب باشد. این سبک زندگی اسلامی را قم باید به دیگران بیاموزد و ازاینجا انتشار پیدا کند. برای این مسئله همه ما وظیفه‌داریم و باید اقدام کنیم به فراخور توانمان و اصل هم خود مردم‌اند. بازاریان کسبه و همه طبقات و اصناف باید آن روح و همت و همیت دینی و انقلابی و اسلامی خودشان را در ارشاد و هدایت دیگران و امربه‌معروف و نهی از منکر دیگران به‌کارگیرند. این وظیفه همگانی است. هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید من کناری‌ام. همه باید در میدان برای پاک‌سازی جامعه و ارشاد و هدایت و تذکر و نصیحت اقدام کنند. این وظیفه همگانی است. لذا ما این مسئولیت را درجایی نباید منحصر ببینیم. یکایک ما برای سلامت و سعادت آینده فرزندانمان و نسل آینده مسئولیت داریم و قواعد اسلامی و دینی باید رعایت شود.

دوم البته دستگاه‌ها وظیفه ویژه‌ای دارند. در طرح حجاب و عفاف که مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است دستگاه‌ها بیش از دیگران موظف شده‌اند و باید بیش از دیگران رعایت بکنند. از دستگاه‌های مربوط به خدمات گرفته تا ورزش و جوانان و بخش‌های مختلف باید به آن قوانین توجه کنند و محیط‌های اداری خودشان را سالم نگه‌دارند با روش‌های درست و صحیح و مطابق قانون.

و سوم البته جایی که شبکه‌ای اقدام می‌شود و فساد شبکه‌ای است و زنجیره‌ای اقدام می‌شود آنجا مسئولین و نیروی انتظامی و دستگاه‌های مسئول باید اقدام قاطع و انقلابی بکنند.

امیدواریم موج جدیدی از توجه به مباحث فرهنگی و معنوی و عفاف و حجاب در جامعه ما پدید بیاید و قم عزیز و شریف و پایگاه بزرگ علم و دین از آلودگی‌ها و این آسیب‌های فرهنگی مصون بماند و این نیازمند همت همگانی و عزم عمومی است که امیدواریم خداوند همه ما را در انجام‌وظیفه به این مسئولیت سنگین موفق بدارد.

دعا:

نسئلک اللهم و ندعوک باسمک العظیم الاعظم الاعز الاجل الاکرم یا الله. یالله یا الله یا ارحم الراحمین. اللهم ارزقنا توفیقه الطاعه و بعد المعصیه و صدق النیه و عرفان الحرمه. اللهم انصر الاسلام و اهله و اخذل الکفر و اهله. خدایا دل‌های ما را به انوار ایمان و معرفت خود منور بفرما. خدایا همه مریضان جانبازان مریضان مورد نظر را شفا عنایت بفرما. همه بلاها و آسیب‌ها و شر کرونا و همه خطرها را از ملت ما امت اسلام دور بدار. خدمتگزاران به اسلام مقام معظم رهبری و مراجع عظام را مؤید و منصور بدار. خدایا باران رحمت و برکتت را بر ما نازل بفرما. شر اشرار و دشمنان را به خودشان بازبگردان. در این روز شریف و ایام عزیز سلام و درود ما را به انبیا و اولیای الهی و پاکان و خوبان و به‌ویژه به محضر پیامبر خدا و حضرت زهرا و ائمه هدی و بالأخص محضر حضرت ولی‌عصر ارواحنا فداه ابلاغ بفرما. بر فرج نورانی آن حضرت تعجیل بفرما. بسم الله الرحمن الرحیم قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿١﴾اللَّهُ الصَّمَدُ ﴿٢﴾لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ﴿٣﴾وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ ﴿٤﴾ والسلام علیکم ورحمه الله

خطبه‌­های نماز جمعه آیت‌الله اعرافی

خطبه اول:

اعوذبالله من الشیطان الرجیم بسم‌الله الرحمن الرحیم الحمدلله رب العالمین بارء الخلائق اجمعین والصلاه و السلام علی سیدنا ونبینا و حبیب قلوبنا و طبیب نفوسنا و شفیع ذنوبنا ابی القاسم محمد و علی آله الاطیبین سیما بقیه الله فی الارضین.

توصیه به تقوا:

 اعوذبالله من الشیطان الرجیم بسم‌الله الرحمن الرحیم ﴿يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما تَعْمَلُونَ﴾‏^[1] عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله و ملازمه امره و مجانبه نهیه فتجهزوا عباد الله فقد نودی فیکم بالرحیل و تزودوا فان خیر الزاد التقوی. همه شما برادران و خواهران عزیز را به تقوا و پارسایی و دوری از گناهان و ذکر و شکر خداوند در همه احوال سفارش و دعوت می‌کنم. از خداوند بزرگ می‌خواهیم به همه ما توفیق کسب تقوا در همه احوال و شئون عنایت بفرماید.

اکرام فرزندان

در سال‌های قبل بحثی پیرامون ازدواج و تشکیل خانواده داشتیم و بحث مبسوطی هم در روابط همسران و اصول و ضوابط حاکم بر روابط همسران در خانواده. و سپس به مباحث مهمی که در تربیت فرزند و کودک و نوجوان دارای اهمیت است و اسلام عزیز بر آن تأکید فراوان کرده است پرداختیم. در این مبحث سوم به حدود هفت هشت درزمینهٔ سازی تربیت اشاره کردیم و گفتیم اسلام به زمینه‌سازی برای تربیت فرزندان از دوران انعقاد نطفه و بعد و قبل حمل بسیار توجه کرده است. این توجه جامع اسلام به زمینه‌سازی برای تربیت نسل آینده و فرزندان صالح و سالم از نکات درخشان در مکتب تربیتی اسلام بود. توجه به شیر دادن، به غذای حلال، به طهارت و پاکی و اصول تربیتی اسلام از نگاه اسلام بسیار مهم بود و به آن اشاره شد. پس‌ازآن به برخی از اصول و ضوابط در تربیت اسلامی نسبت به فرزندان پرداختیم که اولین آنها عبارت از مهرورزی و اظهار محبت و دوستی نسبت به کودکان و نوجوانان بود. دومین آنها عبارت از اکرام و احترام بود. عرض کردیم که احترام گذاردن به فرزندان و رعایت شخصیت آنها و نشکستن آنها یک اصل مهم هم ازلحاظ اخلاقی است و هم ابزاری برای کارآمدی تربیت و اثرگذاری در کودک و نوجوان است.

^[1] . سوره حشر، آیه 18.

اکرام در روابط اسلامی

قبل پرداختن به مبحث کودک و نوجوان، عرض کردیم یک اصل عام اسلامی در روابط اسلامی و ایمانی و میان برادران دینی وجود دارد و آن رعایت حرمت و کرامت و شخصیت دیگران است. این‌یک اصل مهم در روابط انسان با مسلمانان و مؤمنان دیگر است. اگر جایی لازم باشد که حرمتی زیر پا گذاشته شود قانون خاص و قواعد ویژه خود را دارد. اصل بر این است که انسان حرمت دیگران را رعایت کند شخصیت آنها را پاس بدارد و جایگاه و منزلت دیگران را مصون بدارد. این اصلی بسیار مهم در اخلاق اسلامی است. تا آنجا که تعبیری که در روایات وارد شده است این است که «الْمُؤْمِنُ أَعْظَمُ حُرْمَةً مِنَ الْكَعْبَةِ».^[1] منزلت و حرمت یک انسان مؤمن از کعبه که قبله آمال و عبادات است بالاتر است. در روایت دیگری آمده بود که کسی که مؤمنی را گرامی بدارد گویا خدا را گرامی داشته است. آن‌قدر خدا منزلت مؤمن را بالا و والا دانسته است که این تعبیر در روایات آمده که قَالَ رسول‌الله ص: «مَنْ‏ أَكْرَمَ‏ مُؤْمِناً فَإِنَّمَا يُكْرِمُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ».^[2]

کسی که مؤمنی را گرامی بدارد گویا خدا را بزرگ داشته است. این تعظیم و توقیر و تکریم نسبت به دیگران یک قانون انسانی است. یک اصل مهم الهی و اخلاقی است و اسلام به‌ویژه آن را در روابط مؤمنان و میان جامعه ‌ایمانی و اسلامی مورد تأکید غلیظ قرار داده است. این اصل باید رشته روابط انسان‌ها را تنظیم کند. جایگاه و منزلت دیگران را پیش مسلمان بالا ببرد. این‌یک قانون کلی است و ده‌ها روایت و خبر مبنی بر ضرورت رعایت حرمت و کرامت دیگران وارد شده است. در نقطه مقابل آن باز ده‌ها روایت در مذمت و اهانت به دیگران آمده است. تحقیر و توهین و خوار کردن دیگران مورد مذمت بسیار شدید در روایات قرار گرفته است. پس هم در طرف ایجابی مسئله قانون بسیار مهم داریم که رعایت حرمت دیگران را بنما و هم قانونی در جهت سلبی آن داریم که به‌شدت به اهانت و تحقیر دیگران پرداخته و نکوهش شده است. شاید چهل پنجاه روایت در طرف ایجابی و سلبی این قانون اخلاقی در مجامع روایی شاهد باشیم. تا اینجا قبلاً گفته بودیم.

موارد تأکید شده اکرام

امروز قبل پرداختن به مبحث خانواده عرض می‌کنیم این قانون کلی اخلاقی در اسلام بیش از پانزده مورد تأکید بیشتر شده است. همه ما در ارتباط با یکدیگر باید شأن اسلام و ایمانی دیگران را رعایت کنیم. حرمت آنها را پاس بداریم و بی‌جهت دیگری را خوار و ذلیل نکنیم. هیچ بهانه‌ای به ما اجازه تحقیر و اهانت به دیگران نمی‌دهد مگر در موارد خاص طبق قوانین شرعی.

اما این قانون درجاهایی مورد تأکید قرار گرفته است. بدون پرداختن به ادله موارد را فهرست‌وار عرض می‌کنم. مواردی که در آنجا به اکرام و احترام به دیگری تأکید بیشتر کرده است.

• عالم: در منطق اسلام عالم و به‌خصوص عالمان دین از منطق و جایگاهی عظیم برخوردارند. عالمی که دارای شرایط تقوای دینی باشد مورد تأکید قرار گرفته که احترام ویژه بگذارید . و در اسلام نسبت به عالم تأکیدات فراوانی وجود دارد و در رساله حقوق امام سجاد آمده است: «حَقُّ سَائِسِكَ بِالْعِلْمِ‏ التَّعْظِيمُ‏ لَهُ‏ وَ التَّوْقِيرُ لِمَجْلِسِهِ»^[3]
• افراد بزرگ‌تر: جامعه اسلامی جامعه‌ای است که نسل جوان نسبت به سالمندان احترام می‌گذارد. کسی که سابقه‌ای در دین دارد و عمر بیشتری در اسلام بوده است تأکید شده به آن احترام بیشتری داشته باشید. سالمندان و کهن‌سالان همین‌طور افراد دارای سابقه در دین و ارزش‌های الهی مورد تأکید قرارگرفته‌اند که احترام آنها را پاس بدارید.
• امام عادل: در روایات ما تأکید شده است که باید حرمت او حفظ شود. الامام العادل حق ویژه‌ای در احترام و تکریم دارد. در روزگار ما مراجع بزرگ رهبری معظم انقلاب از این منزلت و جایگاه برخوردارند.
• فقرا: شاید ابتدا قابل‌تصور نباشد که چه اندازه روایات داریم که احترام فقیر را نگه‌دار. فقرا تنها به کمک ما نیاز ندارند. بیش از آن به حفظ کرامت و شخصیت نیازمندند. شاید بیش از ده روایت داریم که من اکرم فقیرا مسلما. فقرا و نیازمندان را احترام بگذارید. به شخصیت آنها توجه کنید. گرچه مأموریم که نیاز آنها را رفع کنیم اما فقط مأمور به این نیستیم. جامعه اسلامی جامعه‌ای است که در آن اصل تعاون و تکافل حاکم است و همه آنها که می‌توانند برای رفع فقر و نیاز اقدام می‌کنند و عذری از هیچ‌کس مقبول نیست. جامعه اسلامی جامعه‌ای است که همه در برابر رفع فقر و نیاز نیازمندان مسئول‌اند. اگر در شهری گرسنه و نیازمندی باشد همه آنها که می‌توانستد اقدامی بکنند و نکرده‌اند در پیشگاه خدا مسئول‌اند. جامعه در برابر نیازمندان محتاجان و مسکینان مسئول است. این مسئولیت فقط رفع فقر نیست. مهم‌تر از آن احترام به شخصیت و جایگاه آنهاست.

این چهار گروه بود که به احترام آنها توجه شده است. به بقیه در خطبه‌های بعد توجه خواهیم کرد.

خدایا تو را سوگند می‌دهیم به همه ما توفیق عمل به وظائف زندگی و در همه احوال و شرایط اجتماعی عنایت و کرامت بفرما. اعوذبالله من الشیطان الرجیم بسم‌الله الرحمن الرحیم ﴿إِنَّا أَعْطَيْناکَ الْکَوْثَرَ﴾ ﴿فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ﴾ ﴿إِنَّ شانِئَکَ هُوَ الْأَبْتَرُ﴾^[4] صدق الله العلی العظیم.

^[1] . الخصال،  ج‏1، ص27.

^[2] . مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏12، ص 419.

^[3] . الخصال،  ج‏2، ص564.

^[4]. سوره کوثر.

خطبه دوم:

اعوذبالله من الشیطان الرجیم بسم‌الله الرحمن الرحیم. نحمده علی ما کان و نستعینه من امرنا علی ما یکون و نومن به و نتوکل علیه و نستغفره و نستهدیه و نعوذ به من شرور انفسنا و سیئات اعمالنا و نصلی و نسلم علی سیدنا و نبینا ابی القاسم المصطفی محمد و وعلی علی امیرالمؤمنین و علی صدیقة طاهره فاطمة الزهرا و علي الحسن الحسين سيدى شباب اهل الجنة وعلي علی ابن الحسین زین العابدین و علی محمد ابن علی و جعفر ابن محمد و موسی ابن جعفر و علی ابن موسی و محمد ابن علی و علی ابن محمد و الحسن ابن علی و الخلف القائم المنتظر ساسه العباد و ارکان العباد و ابواب الایمان و امناء الرحمن و سلاله النبیین و صفوه المرسله و عتره خیره رب العالمین صلوات الله علیهم اجمعین.

توصیه به تقوا:

اعوذبالله من الشیطان الرجیم بسم‌الله الرحمن الرحیم ﴿يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ وَ لا تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ﴾‏^[1] عباد الله اوصیکم و نفسی بتقوی الله. بار دیگر همه شما و خودم را به تقوای خداوند فرامی‌خوانم. امیر مؤمنان در خطبه شانزدهم فرمودند: «أَلَا وَ إِنَّ التَّقْوَى مَطَايَا ذُلُلٌ‏ حُمِلَ عَلَيْهَا أَهْلُهَا-وَ أُعْطُوا أَزِمَّتَهَا فَأَوْرَدَتْهُمُ الْجَنَّة»^[2]

در روایات تعبیرات زیبایی وارد شده است. در اینجا ابتدا امیر مؤمنان آلودگی روحی را مرکب‌های سرکشی می‌داند که انسان را به هلاکت می‌افکند و در نقطه مقابل می‌فرماید تقوا مرکبی رام و آرام است که انسان را به سر مقصد سعادت و سرمنزل سعادت می‌رساند. روح تقوا ملکه پارسایی و خویشتن‌داری اگر بود همه‌جا در نقطه‌های عطف و لحظه‌های آزمون ما را صیانت می‌کند. جلو لغزش‌ها و انحراف‌ها را می‌گیرد. تلاش کنیم با توجه به خدا و در نظر گرفتن معاد و قیامت جانمان را جان تقوایی کنیم. روحمان را روح خداترس بارآوریم. این توجه به خدا و ترس از عذاب الهی یک مرکب رامی است که انسان را از همه معابر عبور می‌دهد و به سرمنزل مقصود می‌رساند. خدایا به ما توفیق کسب تقوا تقویت و تعمیق تقوا در همه شئونمان عنایت و کرامت بفرما.

مناسبت‌ها

1. شهید مدرس

موضوع اول شهادت شهید مدرس است. آن انسان بزرگ که در سخت‌ترین شرایط کشور ما در برابر رضاخان و استعمار و استبداد ایستاد را گرامی می‌داریم. مرحوم امام رضوان‌الله تعالی علیه برای آیت‌الله شهید مدرس احترام خاصی قائل بودند. چراکه آن عالم زمان‌شناس شجاع غیور بود و دل و جرئت مقاومت در برابر فساد داشت و بی‌باکانه در برابر نقشه‌های شومی که آن زمان انگلیسی‌ها آوردند و تمام کشورهای اسلامی را به بلا کشاندند ایستاد. در مواردی در برابر تمام کفر و توطئه‌های پیچیده شهید مدرس یک‌تنه بود اما نمی‌ترسید اشتباه نمی‌کرد خطا نمی‌کرد. بصیرت بالا و شجاعت بی‌نظیر او بسیاری از نقشه‌ها را نقش بر آب کرد. عاقبت هم در غربت و تنهایی برای دفاع از اسلام و این ملت جان داد اما تسلیم زورگویان نشد. شهید مدرس چنین شخصیت بزرگی بودند. رحمت و رضوان الهی بر روان پاک او.

 به مناسب روز شهادت ایشان روز مجلس نامیده شده است. مجلس شورای اسلامی آنگاه عصاره فضائل ملت خواهد بود که رهرو راه شهید مدرس باشد. مجلس شورای اسلامی دو وظیفه بسیار مهم دارد که باید با پاکی و طهارت و علم و دانش و تقوا به آن بپردازد. یکی قانون‌گذاری بر اساس اسلام و برای حل مشکلات مردم و دیگری نظارت بر اجرا. از مجلس شورای اسلامی انتظار می‌رود با بهره‌گیری از نخبگان حوزه و دانشگاه و از همه افکار پاک و نورانی در حوزه قانون تلاشی مضاعف به عمل بیاورد. بخشی از گره‌ها با قوانین درست گشوده می‌شود. این در دست مجلس است. ما تشکر می‌کنیم از مجلس محترم به خاطر ورود آن به قوانین مهم ازجمله قانون جمعیت که نهایی و ابلاغ شد. اما کافی نیست. مجلس انقلابی باید مجلسی باشد مردم‌گرا مشکل شناس مشورت گیر و عالم و اندیشمند تا قوانین را بر پایه‌های اسلام و برای گره‌گشایی کار مردم استوار کند. از سوی دیگر نظارت مجلس امر بسیار مهمی است. نظارت مجلس بر کارها بسیار مهم است. امروز روزی است که مردم با مشکلات فراوانی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. انتظاری که می‌رود این است که مجلس در کنار دولت انقلابی تلاش کند هم خوب قانون بگذارد هم خوب نظارت کند و همه دستگاه‌ها در برابر رنجی که مردم و گروه‌ها متحمل می‌شوند مسئول‌اند. ما می‌بینیم امروز چه رنجی متوجه مردم ماست. این مردم مقاوم و شجاع و پای‌کار و شایسته خدمت و فداکاری‌اند. امیدواریم مجلس و همه قوا بتوانند به رسالت خودشان در این زمینه عمل کنند.

^[1] . سوره آل‏عمران، 102.

^[2] . نهج البلاغة (للصبحي صالح)، ص 58.

2. هفته بسیج

موضوع دوم هفته بسیج است. هفته بسیج را گرامی می‌داریم. یاد و خاطره شهدای بسیجی و امام شهدا را گرامی می‌داریم و مقدم بسیجیان عزیز قم را به پایگاه نماز جمعه و این پایگاه علم و دانش و جهاد گرامی می‌داریم و به روان شهیدان بسیج و همه شهدا درود می‌فرستیم با صلواتی بر محمد و آل محمد.

بسیج مانند گذشته باید بماند زیرا مظهر اقتدار ایران بود. جوانان بسیجی ما بودند که کشور را از دستبرد اجانب نجات دادند. این روح و فرهنگ بسیجی بود که هر جا حضور پیدا کرد مشکل را باز کرد. در علم دانش تحقیقات حرکت‌های جهادی مردمی در دفاع مقدس و در هر سنگری که روح بسیج وارد شد مشکل کاهش پیدا کرد. گفتمان بسیج از مرزهای ایران عبور کرد. امروز محور مقاومت باروح بسیج نورافشانی می‌کند. این روح بسیجی و فرهنگ بسیجی را باید شما جوانان غیور و عزیزمان پاس بدارید. نهاد بسیج با افزایش دانش و بصیرت بسیجیان و فعال کردن آنان درصحنه‌های گوناگون می‌تواند خدمت‌های بزرگی ارائه دهد. فرماندهی لشگر محترم علی ابن ابی‌طالب علیه‌السلام گزارش‌هایی از حرکت بسیجیان عزیز ما در حوادث گوناگون ارائه دادند. باید واقعاً از این نیروی عزیز و ولایی و انقلابی تشکر کرد و امیدواریم همواره این مشعل فروزان‌تر باشد. و بسیج قم آگاه‌تر و پیشگام‌تر به جلو حرکت کند انشاء الله.

3. مسائل فرهنگی قم

موضوع سوم مسائل فرهنگی قم است. بار دیگر هم اینجا از آن سخن به میان آمد. جایگاه قم جایگاه کوچکی نیست. یک‌لحظه شما این عناوین را مرور کنید. شهری که ده‌ها روایت از معصومین در جایگاه و منزلت آن وارد شده است. شهری که در بیش از هزار سال پایگاه علم و دانش و جهاد و اجتهاد بوده است. شهری که مهم‌ترین پایگاه علم و دانش الهی در عالم است. از این شهر معارف دین به همه عالم منتقل و منعکس می‌شود. شهری که پایگاه علم و اندیشه و اخلاق و انقلاب است. شهری که باهمت بلند مردمان آن انقلاب و نهضت اسلامی در آن پایه‌ریزی و آغاز شد. شهری که در آن قبر دردانه عصمت و طهارت حضرت فاطمه معصومه قرار دارد. شهری که در آن بیش از چهارصد امامزاده قرار دارد. شهری که در آن قبور آن‌همه محدثان و عالمان و راویان قرار دارد. شهری که در همه ارزش‌های الهی پیشگام بوده است. شهری که امروز هزاران هزار عالم و اندیشمند دینی و مراجع بزرگ را در خود دارد. شهری که این بازار متدین اصناف متدین بسیج غیور و شجاع دارد. شهری که این‌همه نهادهای انقلابی و حوزوی و دینی در آن قرار دارد. این شهر با این عظمت شهری که بارها رهبری معظم ارادت خود را به آن اظهار کرده‌اند و نگرانی خود را نسبت به آسیب‌های آن ابراز کرده‌اند.

شهری با این جایگاه و عظمت چرا باید آسیب اجتماعی داشته باشد. چرا باید ولو کم مفاسد اخلاقی در آن باشد. چرا نباید چهره شهر در حد یک شهری اسلامی و قطبی دینی و علمی باشد؟ همه ما مسئولیم. اول بنده عرض می‌کنم. به‌عنوان حوزه ما قصور داریم کوتاهی داریم و مسئولیم. همه طلاب و فضلای ما و عزیزان جوان ما مسئول‌اند. بازاریان و اصناف ما مسئول‌اند. این نیاز به یک قیام لله دارد. دستگاه‌های مسئول باید برای کنترل آسیب‌ها و مفاسد اجتماعی و هرچه چهره ایمانی و زیبای معنوی این شهر را مخدوش می‌کند بگیرند و فقط آن کافی نیست. باید بازاری ما فروشنده و همه اصناف و طبقات و عالمان و طلاب ما و همه ما در این زمینه نقش کاملی ایفاء کنیم. قرارگاهی وجود دارد برنامه‌ریزی‌هایی انجام می‌شود اما این کافی نیست. دل متدینان آزرده است. قطعاً رسول‌الله و امام عصر به این وضع راضی نیستند و ما باید برای اصلاح آن قیام و اقدام کنیم. هرجایی هر اداره و تشکیلات و صنفی باید فکر کنند که چگونه امربه‌معروف و نهی از منکر احیاء شود. چگونه مشکلات اجتماعی کاهش پیدا کند؟ از مفاسد اخلاقی گرفته تا حاشیه‌نشینی فقر و مشکلات دیگر همه مهم است. اما چهره شهر هم باید چهره ایمانی و متناسب با آن تراث عظیم تاریخی قم باشد.

امیدواریم همه ما بتوانیم به وظایفمان عمل کنیم. برای استاندار محترم جدید که از سابقه ایثار و انقلابی برخوردارند و خدمات بسیاری دارند آرزوی توفیق دارند. همه ما مسئولان باید دست‌به‌دست هم دهیم تا قمی در طراز انقلاب اسلامی بسازیم و شهری که الهام‌بخش و الگو برای ایران و جهان باشد.

دعا

نسئلکم الله و ندعوک باسمک العظیم الاعظم الاعز الاجل الاکرم یا الله... یا ارحم الراحمین. اللهم اغفر للمومنین و المومنات و المسلمین و المسلمات الاحیاء منهم و الاموات اللهم انصر الاسلام و واهله و اخذل الکفر و اهله. خدایا بر نعمت بارانی که برای ما فرستادی تو را شاکریم اما همچنان سرزمین‌های ما خشک و نیازمند است. خدایا با لطف و مهر خودت باران رحمت و برکات مادی و معنوی‌ات را بر ما نازل بفرما. اموات و درگذشتگان ما شهدای عالی‌قدر ما شهدای بسیج غیور ما مراجع درگذشته ما و همه ذوی الحقوق ما و امام شهدا را با اولیاء خودت محشور بفرما. گناهان ما را ببخش. توبه و انابه ما را بپذیر. ما را به انجام وظایف اجتماعی و وظیفه امربه‌معروف و نهی از منکر موظف بدار. سلام و درود ما را به محضر پیشوایمان حضرت ولی‌عصر ابلاغ بفرما. بر فرج نورانی او تعجیل بفرما. خدمتگزاران به اسلام مراجع معظم رهبر گران‌قدر انقلاب اسلامی را مورد لطف و عنایت و مرحمت روزافزون خود قرار بده. اعوذبالله من الشیطان الرجیم بسم‌الله الرحمن الرحیم ﴿قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ﴾ ﴿اللَّهُ الصَّمَدُ ﴾ ﴿لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ ﴾ ﴿وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ ﴾^[1] والسلام علیکم ورحمه الله

^[1]. سوره توحید.